Auteur: Hans Rieder, advocaat

Reactie op het artikel 'Waarom advocaten soms niet ernstig genomen worden?'

Iedere munt heeft twee zijden.

De inhoud van het vermelde artikel is hooghartig.

Er wordt uitgegaan van het grote gelijk.

Dat grote gelijk is heel relatief.

Laten we als vrijdenker een breder perspectief nemen, het mondiale perspectief. Heeft een magistraat het recht hooghartig te zijn? Verheven boven de andere stervelingen en in het bijzonder de advocaten? Op de website freedomhouse.org wordt aangeduid hoeveel landen worden gekwalificeerd als vrij, gedeeltelijk vrij en niet vrij. Welnu, de meeste mensen leven in gedeeltelijk vrije landen en niet vrije landen. In die dictaturen staan de magistraten ten dienste van de dictatuur. Dat betekent dat de meerderheid van de magistraten, mondiaal gezien, slippendragers zijn van de macht. Hooghartigheid bij het dragen van die titel is dus ongepast.

lets lokaler nu. Het Koningrijk België. Hoe is het in het Belgenland gesteld? Is het hoffelijkheid troef onder de magistraten? Een voornaam elitekorps? Interessant is het lezen van de talrijke arresten van de Raad van State waarbij magistraten onder elkaar, elkaars benoemingen betwisten. Lees de argumenten. Enige bescheidenheid is passend ingevolge dit spektakel dat buiten de media wordt gehouden. De rechtzoekende is er zich niet van bewust hoe die collega's, in het artikel voorbeelden van hoffelijkheid en voorkomendheid, met elkaar over de straatstenen rollen als het op benoemingen aankomt. En dan spreek ik nog niet over de inhoud van de adviezen die ze over elkaar moeten geven. Bescheidenheid. Het is goed in eigen hart te kijken.

Tot voor kort werd aangenomen dat het niet paste rechtsgeleerde commentaren, weze het in pamflettaire vorm, te geven bij zaken waarin men als magistraat zelf betrokken was. Dat is dus ook voorbij, althans eenmaal de titel bekomen van ere-magistraat. Welnu, de advocaten noch de collega's weten dat de schrijver van het artikel, de heer Bruno Luyten, in grote mate voorwerp was van de gevoerde procedures. Die eerste voorzitter vond er onder andere niet beter op dan aan de ingangspoort van het paleis van justitie, het hof van beroep van Antwerpen, een document aan te plakken dat de gerechtsdeurwaarders verbood nog vaststellingen te komen doen in dat openbaar gebouw, zonder hem, de eerste voorzitter, eerst een bezoek te brengen met als doel aan te melden over welke vaststelling het dan wel zou gaan. Daar kijken zelfs de Poolse rechters, die toch ook al wat gewoon zijn, verbaasd van op. Die betwisting is nog sub judice maar dat verhindert deze ere-eerste voorzitter niet om nu al zijn gal te spuwen.

De eerste voorzitter wordt uitgenodigd om aan een Amerikaanse vennootschap uit te leggen dat het mogelijk is, arbitrair, door een beslissing van een Roi Soleil, de wet op de vaststellingen door gerechtsdeurwaarders feitelijk buiten werking te stellen, en er toch op te boffen dat recht wordt gesproken. Nu weten alle advocaten en magistraten, het talrijke koren, tenminste hoe het komt dat er op een bepaalde dag een ogenschijnlijk nietszeggende mededeling op de voordeur van het paleis van justitie werd geplakt. Die feitelijke uitleg mankeerde in het hooghartig, ongenuanceerde schrijfsel van de ere-magistraat over het optreden van advocaten. Zelfs advocaten bij het Hof van Cassatie. Wat dat laatste betreft, wordt blijk gegeven van heel weinig kennis van het recht. In zaken van onttrekking wordt het verzoekschrift getekend door een advocaat op grond van artikel 653 van het Gerechtelijk Wetboek. In die zaken is er geen toepassing van artikel 478 van het Gerechtelijk Wetboek en het eventueel optreden van de advocaat bij het Hof van Cassatie volgens ontwerp en op vordering. Van strapatsen gesproken. Overigens blijft de eed: (…) geen zaak zal aanraden of verdedigen die ik naar eer en geweten niet geloof rechtvaardig te zijn een individuele beslissing die niet beperkt zal worden door de eigen standaard van de heer Luyten.

En wat de uitspraken van het Hof van Cassatie betreft. De prijzen worden uitgedeeld aan de meet. De meet is het Hof van Justitie, het Europees Hof voor de Rechten van de Mens of het Mensenrechtencomité. Nooit het vel verkopen van de beer voor hij geschoten is. Trouwens met dank aan de ere-eerste voorzitter voor het artikel die het mogelijk zal maken nieuwe procedures te voeren in acht genomen dat alle zaken waar commentaar werd op gegeven nog sub judice zijn. Met overmoed steeg Icarus op naar de zon, Roi Soleil, de was smolt, de veren vielen van het lijf en Icarus stortte onverbiddelijk neer.

Het artikel straalt ook lafheid uit.

Er wordt gesproken van een advocaat 'wiens enige levensdoel erin lijkt te bestaan het normaal verloop te saboteren van procedures waarin hij betrokken is.'

Noem man en paard. Maar dat durft de ere-magistraat en ere-advocaat niet.

Uit schrik voor vervolging wegens laster? En om recht van antwoord te vermijden?

Die lafheid om man en paard te noemen, maar er wel alle algemene rolnummers bij te vermelden zodat de curieuze lezer kan opzoeken over wie het gaat, kadert in dezelfde geslotenheid over de juiste identiteit van de rechters. U zag toch ook, confraters, dat de publicaties van de benoemingen van magistraten meestal geen voornaam bevatten? Het volstaat er het Belgisch Staatsblad op na te slaan. Idem onder vonnissen en arresten. Vergelijk gerust eens de wie-is-wie rubrieken van ons Hof van Cassatie van België en deze van de Hoge Raad der Nederlanden. U zal van uw stoel vallen.

Hooghartigheid en lafheid.

Het verhaal van het kaf en het koren is universeel en geldt dus ook voor de magistraten. Maar als een ere-eerste voorzitter zich zo roert dan rijst de vraag wie daar nog tegen durft te komen, in acht genomen de wirwar van regels over adviezen onder collega's en de procedures die er het gevolg van zijn voor de Raad van State. Lees de arresten van het Hof van Cassatie, lees de arresten van het Hof van Justitie, lees de arresten van het Europees Hof voor de rechten van de Mens en het besef zal snel komen dat er geen enkele reden is om zich hooghartig verheven boven de advocaten op te stellen.

Bescheidenheid, ook met eretitels.

De advocaat die het aandurfde hoger beroep aan te tekenen tegen een zittingsblad van een hof van assisen. Dat was dezelfde advocaat, maar dat had u al geraden. Situatie: een man wordt vervolgd voor moord. Tijdens zijn voorhechtenis wordt hij door ziekte blind aan één oog. Al voor ik optrad waren er onnoemelijke pogingen ondernomen om door een heelkundige ingreep de cliënt van die blindheid te verlossen. Zonder gevolg. Geen toelating te bekomen van het openbaar ministerie. Net voor de aanvang van het proces kan de cliënt samen met mij bekomen dat een arts toch bereid wordt gevonden om de chirurgische ingreep uit te voeren. De procesgang zou daarmee niet vertraagd worden. Een lid van het openbaar ministerie is bij de arts tussengekomen, dreigend, om af te zien van dat aanbod. Wat gebeurde. De man heeft slechts naar de helft van zijn rechters kunnen kijken. Het hoger beroep had tot doel de tijd te rekken om alsnog dat medische probleem op te lossen en de rechten van verdediging (het recht omvattend om in zijn zaak (pijnvrij) zijn rechters te ontmoeten en recht te "zien" spreken) te vrijwaren. Edel of sabotage. Er werd geen ereloon ontvangen in de zaak.

Bescheidenheid.

Nu zouden de oren toch moeten opengaan van al de koren-magistraten en -advocaten, die door dergelijke artikels worden gechanteerd. De ene categorie om niet in alle onpartijdigheid en onafhankelijkheid recht te spreken, de andere om voor hun cliënten niet tot het uiterste te gaan. Want, wie zich durft te roeren, riskeert een publieke safflet in een toonaangevende publicatie met maandelijks bereik van 50.000 lezers, aldus de website. Geen lezer die de waarachtigheid van de dienstdoende beul in twijfel zal durven te trekken bij het verteren van zo'n openlijke uithaal. Eretitels staan garant voor legitimiteit en authenticiteit, toch?

Nochtans, wist u dat u, tenminste als u een vermogende rechtszoekende bent, in zaken sub judice bij het hof van beroep te Antwerpen, bij mijnheer Bruno Luyten als eerste voorzitter terecht kon om bij een lunch in het restaurant Kommilfoo (What's in a name), geliefde plek schijnbaar van de ere-eerste voorzitter, wat juridische bijstand te verzoeken. Mijnheer Bruno Luyten werd dan plots weer advocaat en gaf raad over de zaken die nog dienden beslecht te worden door leden van zijn korps. De contacten worden discreet gelegd. Een broer zit ergens in een wijngilde. Het is voldoende die aan te spreken om bij de eerste voorzitter van het hof van beroep te Antwerpen te komen. Niet voldaan met het eerste advies, geen nood, een tweede afspraak kon volgen. Drughandelaars en -verslaafden niet gewenst. Het is voorbehouden voor het betere publiek.

Ware het in deze omstandigheden niet beter geweest om eerst en vooral zelfkastijding te overwegen in plaats van de strijd aan te binden tegen zogenaamd saboterende advocaten?

Bescheidenheid troef dus. Inspiratie en steun tijdens weg hiernaartoe zal zeker gevonden kunnen worden in de authentieke en openhartige ontboezemingen van Nederlandse collega magistraten inzake de zogeheten Toeslagenaffaire (zie het Rapport "Recht vinden bij de rechtbank” van oktober 2021 gepubliceerd op rechtspraak.nl). Alleen zo wordt de rechtstaat beter.

Mijn levensdoel, mijnheer, bestaat er tot slot niet in te saboteren. Mijn professioneel doel bestaat er in alle wettelijke middelen aan te wenden om de rechten van zij die recht zoeken maximaal te vrijwaren, incl. te verhinderen dat er waar dan ook onrecht zou kunnen gesproken worden omdat er ergens in het gebouw machtswellust heerst.

Ik ben niet geneigd onder de chantage van uw schrijfsel die edele strijd op te geven.

Hans Rieder

Lees de reactie van de heer Bruno Luyten op dit stuk

Meer over de verhouding advocatuur/magistratuur

Een advocaat die opkomt voor de rechten van zijn client: waarom mag dat dan niet meer? (Hugo Lamon)

Meester, gij begint weer: over verhouding magistratuur en advocatuur (Philip Daeninck)