Dit land heeft dan toch een nieuwe federale regering. Op sociale media werd meteen een charmeoffensief ingezet om vooral de verbindende kracht van deze zevenpartijregering te onderstrepen. Nieuwe ministers moeten zorgen voor een nieuwe wind.

Het was uitkijken wie minister van Justitie zou worden, zeker toen bekend raakte dat Koen Geens geen lid meer zou zijn van de regering (en naar de Europese Centrale Bank trekt, waar hij allicht nog meer invloed kan uitoefenen dan als minister in een federale regering). Toen de naam van Vincent Van Quickenborne viel, was er hier en daar in de gerechtsgebouwen wat onwennig gemompel. Bij een vorige passage in de regering had hij de “Kafka-test” uitgevonden en het  was voor sommigen een beklemmende gedachte dat de minister dat ook bij Justitie zou willen invoeren. Toen hij in een vorige regering minister van Ondernemen was, liet hij onder meer een nieuwe wet op het consumentenkrediet stemmen. Sindsdien kennen we allen de slogan ‘Let op, geld lenen kost ook geld’. Zal hij nu ook een dergelijke waarschuwing lanceren voor Justitie (iets in de stijl van: ‘Let op, naar de rechtbank gaan, lost niet altijd uw probleem op’)?

De nieuwe minister is in ieder geval de emanatie van een nieuwe stijl. Justitie is nu wel een omgeving waarin protocol, decorum en een zeker formalisme nog tot de gebruikelijke huisstijl behoren. Voor buitenstaanders is de verhouding en de onderlinge bevoegdheidsverdeling tussen het College van Hoven en Rechtbanken, de Hoge Raad voor de Justitie en de Adviesraad voor de Magistratuur niet altijd zonneklaar. Ook de verhouding tussen de balie en de magistratuur, is er één van hoffelijke evenwichten, nu beiden sterk op hun onafhankelijkheid staan.

De verhouding tussen de balie en de minister van Justitie evolueerde de laatste jaren. Vijftien à twintig jaar geleden was een ontmoeting tussen de minister van Justitie en de voorzitters van de advocatenordes een gesprek “van instelling tot instelling”.  Als de minister niet voldoende respect betoonde voor de advocatuur, was het gesprek snel afgelopen. Er waren wel contacten met het ministerieel kabinet over technische kwesties maar er was een grote kloof tussen de minister enerzijds en de balie (maar ook de magistratuur) anderzijds.

De vorige minister van Justitie zorgde voor een trendbreuk en overlegde vaak met de advocatenordes, ingevolge de grillige politieke agenda soms ook op de meest onmogelijke momenten. Er was soms een grote kloof tussen de standpunten van de balie en de opvattingen van de minister, maar de communicatie werd nooit verbroken (dat was ooit anders).

Het wordt dus uitkijken naar hoe de nieuwe minister – Quickie voor de vrienden – die verhoudingen ziet.  Meteen nadat zijn naam bekend werd, tweette de OVB-voorzitter: “De Orde van Vlaamse Balies wenst vicepremier en minister van Justitie @vincentVQ en de nieuwe regering van harte succes toe bij de modernisering van Justitie. Graag bereid tot input en samenwerking in het belang van de rechtsstaat”.  Het tweetbericht was duidelijk een uitgestoken hand naar de nieuwe minister in een voor de balie ongezien moderne stijl.

Enkele dagen later hield de minister zijn ‘maidenspeech’ in Leuven, die hij meteen op Twitter deelde: “Kennisgemaakt met gepassioneerde parketmagistrate Stephanie Van Thienen, trekker van app die magistraten toegang geeft tot digitaal dossier. App wordt uitgerold voor 10.000 magistraten/medewerkers’”.

Was na de valse berichten over het overlijden van schrijfster Amélie Nothomb nu ook het Twitteraccount van VincentVQ gehackt? Een app voor iedereen bij Justitie én een volledig digitaal dossier? Echt? Gaat dat over Justitie in België anno 2020? Echt? De lectuur wekt gemengde gevoelens van hoop (zou het nu toch lukken?) en wanhoop op (de situatie op het terrein al gezien?).

De strak in het pak zittende OVB-voorzitter reageerde meteen in zijn inmiddels gekende stijl: “Gefeliciteerd, mijnheer de minister, dat is waar Justitie heen moet. Vergeet u echter de advocaten niet: krijgen ook zij toegang tot de app? Ter beschikking om dat met u te bespreken.”

Dat laatste zinnetje doet vermoeden dat de minister nog niet gepraat heeft met de voorzitter van de OVB. Geen nood, luttele seconden later kwam er een reactie van de minister: “Hallo Peter! @Lantsheere kent dossier door en door en laat het u weten”.

Ja, “Peter” zal zich moeten beredderen met de woordvoerder van de minister, want die weet er alles van. Ik denk dat de voorzitter van de Orde van Vlaamse Balies misschien toch wel een andere ontvangst verdient.

Hugo LAMON

Meer blogposts lezen van Hugo Lamon? Dat kan hier!