Over de auteur: Nick Luyten is Kandidaat-gerechtsdeurwaarder, hij schrijft deze tekst in eigen naam.

Een gevolg van de betekening van een vonnis is het starten van de termijnen om een rechtsmiddel in te stellen. In een geschil tussen een aannemer en een bouwheer wenste de eerstgenoemde beroep in te stellen. Dit beroep was echter ondanks de verlenging van de termijn wegens covid laattijdig want niet binnen de maand vanaf de betekening ingesteld. Maar, zo zegt de aannemer, als mij het vonnis werd betekend door de gerechtsdeurwaarder stond in die betekening niets vermeld over mijn mogelijkheden om een rechtsmiddel in te stellen. Als de griffier echter de kennisgeving doet per gerechtsbrief worden die mogelijkheden wel vermeld. Dat is discriminatie.

Artikel 43 van het Gerechtelijk Wetboek somt de verplichte vermeldingen op van een exploot van betekening. Het vermelden van de mogelijke rechtsmiddelen en de termijnen om deze in te stellen maakt hier geen deel van uit.

In het arrest van het grondwettelijk hof van 10 februari 2022 wordt gezegd voor recht dat artikel 43 Ger.W. daarom een schending uitmaakt van artikel 6 van het EVRM, en de toegang tot de rechtbank door de rechtzoekende belemmert. Het Hof oordeelt dat de wetgever dit moet aanpassen. De betekening bij gerechtsdeurwaardersexploot vormt de algemene regel. Alleen bij wet kan er van deze manier van kennisgeven worden afgeweken, bijvoorbeeld door het versturen (per mail) van een gerechtsbrief. Dit laatste gebeurt in zaken i.v.m. de sociale zekerheid en adoptie. In die gevallen wordt de betekende partij minder goed ingelicht dan bij een betekening maar wél beter ingelicht voor wat betreft de mogelijkheden om een rechtsmiddel aan te wenden.

Het niet vermelden van de mogelijkheid om beroep of verzet aan te tekenen in het exploot van de betekening zou dus een nietigheid worden. Dus niet alleen in de gerechtsbrief maar ook in de betekening per gerechtsdeurwaardersexploot zullen in de toekomst de rechtsmiddelen, de termijn binnen welke dit verhaal moet worden ingesteld en de benaming en het adres van de rechtsmacht die bevoegd is om er kennis van te nemen vermeld worden.

Naar aanleiding van dit arrest lijkt het in eerste instantie nodig om net zoals bij de betekening in strafzaken de betekende partij behoorlijk in te lichten. Maar volstaat dit wel? De toelichting die wordt meegegeven bij de betekening in strafzaken is niet door iedere rechtsonderhorige even goed te begrijpen. Er moet naar gestreefd worden dat de uiteenzetting over de mogelijke rechtsmiddelen die ter beschikking staan van de betekende partij die in de akte van betekening van de vonnissen zal moeten worden toegevoegd, duidelijk en in klare en eenvoudige taal is opgesteld.

Het is uitkijken naar de aanpassingen die de wetgever zal doen in dit kader. Wij zijn het in elk geval eens met het Grondwettelijk Hof waar het stelt:

De vermelding van het bestaan van rechtsmiddelen in de betekening van een jurisdictionele beslissing is een essentieel element van het algemeen beginsel van behoorlijke rechtsbedeling en van het recht van toegang tot de rechter.

Het doel zélf van de betekening is het behoorlijk informeren over een beslissing, daar staan we 200% achter.

Laat ons hopen dat de wetgever dit op een eenvoudige en praktische manier invult en dat de rechtsonderhorige hierdoor beter wordt geïnformeerd.