Vanaf 1 juli 2021 gaan een aantal wijzigingen in op vlak van erf-en schenkbelasting. De vriendenerfenis waarbij men een deel van de nalatenschap aan één of meerdere goede vrienden of verdere familieleden kan nalaten aan 3% gaat dan in. In Vlaanderen is dit het laagste tarief in de erfbelasting dat normaal geldt tussen partners en in rechte lijn. In Vlaanderen kan men ook vanaf 1 juli 2021 schenken of legateren aan een goed doel. Het goede doel betaalt hierop geen schenk -en erfbelasting. De vooropgestelde wijziging waarbij niet-geregistreerde schenkingen van roerende goederen in de erfbelasting worden belast, indien de schenker komt te overlijden tijdens de risicoperiode van vier in plaats van drie jaar na de schenking, komt er niet.

De vriendenerfenis

Via de vriendenerfenis zal het mogelijk zijn om een deel van de erfenis na te laten aan een goede vriend, buurman of een ver familielid aan het meest gunstige fiscale tarief van 3%. Deze verlaging van het gebruikelijk tarief van 25% naar 3% komt er voor de eerste schijf van 15.000 euro en kan een maximale belastingbesparing opleveren van 3.300 euro, als de erflater komt te overlijden na 1 juli 2021.

In de praktijk zal een testament opgemaakt moeten worden. Zowel een testament opgemaakt door de notaris als een eigenhandig testament dat u aan de notaris aanbiedt ter registratie in het Centraal Register van Testamenten, komt in aanmerking.

De vermindering moet worden aangevraagd in de aangifte nalatenschap en de toepassing van de vriendenerfenis moet uitdrukkelijk in het testament worden opgenomen.  De grens van 15.000 euro geldt voor alle vrienden samen. Als er meerdere natuurlijke personen worden aangeduid in de vriendenerfenis, zal de vermindering pro rata worden toegekend. 

Afschaffing duolegaat

De berekening van de erfbelasting bij goede doelen wordt in Vlaanderen gewijzigd waardoor het in de praktijk niet meer mogelijk zal zijn om een zogenaamd duolegaat te maken. Het bedrag dat het goede doel moet besteden om de erfbelasting van andere erfgenamen, legatarissen of begiftigden te voldoen, gedeeld door (1-het marginale tarief van de erfbelasting dat is toegepast om dat bedrag te berekenen) en begrensd tot het legaat zelf, wordt niet in aanmerking genomen voor het bepalen van de belastbare grondslag van het goede doel.

Voor de andere erfgenamen, legatarissen of begiftigden wordt datzelfde bedrag dan weer wel in aanmerking genomen voor de belastbare grondslag.  Het komt er op neer dat het gebruteerde bedrag van de tenlastelegging ook als legaat beschouwd wordt, en als dusdanig zal worden belast. Door deze wijziging in de berekening zal het in sommige gevallen niet meer interessant zijn voor het goede doel en zal zij daarom het legaat verwerpen. Als het goede doel het legaat verwerpt, dan komt dit bedrag terecht in de nalatenschap van de overledene. Het deel dat voorzien was voor het goede doel zal bijgevolg vanaf 1 juli 2021 misschien verdeeld worden op basis van de regels van het wettelijke erfrecht wat in hoofde van de testator niet de bedoeling was.  Daarom is het aangewezen om bestaande testamenten waarin een duolegaat werd opgenomen te herbekijken.  Een schenking of levensverzekering in het kader van vermogensstructurering kan een alternatief zijn.

Schenkingen en legaten aan goede doelen

Schenkingen of legaten  aan goede doelen na 1 juli 2021 genieten van een 0%-tarief in de schenk- of erfbelasting.

Sophie Degroote, Engagement Partner Vandelanotte