Duurzaamheid is niet langer een vrijblijvende keuze voor bedrijven, maar is een integraal onderdeel van de bedrijfsvoering geworden. De richtlijn die in november 2022 door de Europese Unie werd aangenomen, de 'Corporate Sustainability Reporting Directive' (CSRD), onderstreept dit. Deze nieuwe richtlijn verplicht grote ondernemingen om op gestandaardiseerde wijze te rapporteren over hun prestaties op het gebied van milieu, sociaal beleid en governance (ESG), zoals nader gespecificeerd in de European Sustainability Reporting Standards (ESRS). Dit artikel duikt in de details van deze nieuwe rapportagestandaard en de betekenis ervan voor het bedrijfsleven.

De CSRD bouwt voort op haar voorganger, de Non-Financial Reporting Directive (NFRD). Waar de NFRD vereiste dat een beperkt aantal grote organisaties van openbaar belang niet-financiële informatie rapporteerde, breidt de CSRD het toepassingsgebied aanzienlijk uit. Door de ambitieuze doelstellingen van de Europese Green Deal om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn en de groeiende maatschappelijke druk op transparantie en duurzaamheid, ontstond de noodzaak tot een robuustere rapporteringsrichtlijn. Investeerders en stakeholders eisen immers steeds vaker duidelijke, meetbare en vergelijkbare duurzaamheidsgegevens om geïnformeerde beslissingen te nemen. Om deze reden stelt de EU strengere en gestandaardiseerde eisen aan bedrijven via de CSRD.

De CSRD introduceert uitgebreidere en verplichte duurzaamheidsrapportering, met een duidelijke focus op ESG-criteria. Ondernemingen moeten voortaan gestandaardiseerde informatie openbaar maken volgens de ESRS. Deze standaarden omvatten gedetailleerde indicatoren en richtlijnen, onder andere over klimaatimpact, biodiversiteit, arbeidsomstandigheden en bestuur. Een belangrijke vernieuwing is de verplichting tot externe controle van de duurzaamheidsrapporten. De assurance-verplichting houdt in dat ondernemingen hun duurzaamheidsgegevens door een onafhankelijke auditor moeten laten controleren. Dit vergroot niet alleen de betrouwbaarheid van de verstrekte informatie, maar verhoogt ook de transparantie en vergelijkbaarheid ervan voor stakeholders en investeerders.

Het toepassingsgebied van de CSRD is aanzienlijk ruimer dan dat van haar voorganger. De richtlijn geldt voor alle grote bedrijven, beursgenoteerde kmo's en wereldwijde ondernemingen met activiteiten of effecten in Europa. Concreet moeten ondernemingen rapporteren indien zij gedurende twee opeenvolgende boekjaren minstens twee van de volgende drie criteria overschrijden: een balanstotaal van €25 miljoen, een netto-omzet van €50 miljoen of gemiddeld 250 werknemers. Ook dochterondernemingen van niet-EU bedrijven vallen hieronder. Daarnaast zijn ondernemingen buiten de EU onderworpen aan de CSRD als zij een netto-omzet van meer dan € 150 miljoen in de EU realiseren en een grote of beursgenoteerde dochteronderneming of een EU-kantoor met een omzet van minimaal €40 miljoen hebben. Micro-ondernemingen en niet-beursgenoteerde kmo's blijven voorlopig buiten de verplichting vallen. Organisaties die nu niet onder de NFRD vallen, moeten vanaf 1 januari 2025 voldoen aan de CSRD, met rapportage in 2026. Beursgenoteerde kmo's volgen in 2027, over het boekjaar 2026.

De invoering van de CSRD betekent een aanzienlijke administratieve uitdaging voor bedrijven. Ze moeten nieuwe interne processen en dataverzamelingssystemen ontwikkelen om te voldoen aan de uitgebreide rapportageverplichtingen. Juridische en compliance-teams spelen een cruciale rol bij het waarborgen van de naleving en het mitigeren van aansprakelijkheidsrisico's. Dit gaat gepaard met aanzienlijke kosten om expertise op te bouwen en systemen te implementeren die voldoen aan de ESRS-vereisten. Toch biedt de richtlijn ook kansen: bedrijven kunnen hun reputatie versterken, het vertrouwen van investeerders vergroten en zich positioneren als leiders in duurzame bedrijfsvoering, wat op termijn concurrentievoordelen kan opleveren.

De CSRD markeert een fundamentele verschuiving in de Europese duurzaamheidsrapportage. Dankzij de uitgebreide scope, de verplichte ESG-rapportage volgens de ESRS en de introductie van assurance wint transparantie aan belang. Bedrijven staan voor de uitdaging zich proactief voor te bereiden op deze complexere en strengere vereisten. Dit draagt niet alleen bij aan compliance, maar stimuleert ook duurzamere bedrijfspraktijken. Met de CSRD wordt zo een cruciale stap gezet naar de realisatie van de Europese Green Deal en een duurzamere economie.

Kato Dendooven
Kyliane Kameni

Brussels Law School Consultancy