​Deze kerst- en nieuwjaarperiode zorgt vaak voor ultrasnelle reacties van advocaten die per mail worden gecontacteerd, zij het dat de (veelal in het Engels) geredigeerde out-of-office zich beperkt tot de holle frase van een beperkte toegang tot mailberichten en dat er later op zal worden geantwoord (al valt het op dat er toch razendsnel wordt gereageerd wanneer het om een boodschap gaat waar de ontvanger veel belang aan hecht). Snelle reacties geven niet altijd aanleiding tot relevante berichten.

Anderen nemen de tijd om zich bij dit jaareinde wat grondiger te bezinnen. Magistraat Jeroen De Mets publiceert op sociale media reflecties over de rechterlijke onafhankelijkheid, en dat 10 dagen na elkaar. Hij beantwoordt o.m. de vraag waarom het financieel statuut van rechters belangrijk is, waarom je rechters niet zomaar voor de rechtbank kan slepen, waarom rechters zelf hun onafhankelijkheid moeten bewaren en hoe het zit met de rechters van de zetel en deze van het openbaar ministerie. Hij beantwoordt (voorlopig) nog niet de vraag waarom hij de behoefte voelt om al die vragen te stellen. Het feit alleen al dat de reeks bestaat is een belangrijk signaal dat er toch wat scheelt, of toch minstens dat er hierover een zekere ongerustheid heerst. Misschien wil de auteur hiermee op een elegante manier wat druk uitoefenen.

Het beroep van magistraat lijkt stilaan een knelpuntberoep te worden. Als reactie op de publicatie van een reeks vacatures scheef de voorzitster van de Nederlandstalige ondernemingsrechtbank in Brussel de volgende smeekbede op LinkedIn: “Graag een ontmoeting, een gesprek, live, online of telefonisch? Het kan allemaal. Neem gerust contact op. We beantwoorden graag je vragen” (gevolgd door een telefoonnummer). Wie de afgelopen maanden de website van de Hoge Raad voor de Justitie raadpleegde kan enkel maar vaststellen dat er soms wat schort. Vorige week was er geen voordracht voor een raadsheer bij het hof van beroep te Antwerpen (“geen kandidaat”) en bij het hof van beroep te Brussel (de kandidaat was al elders voorgedragen, met name in Antwerpen). Begin deze maand kon er niemand voorgedragen worden als plaatsvervangend vrederechter in verschillende Brusselse kantons: in Brussel-hoofdstad (2 plaatsen), Elsene (6 plaatsen), Sint-Gillis (5 plaatsen) Etterbeek (4 plaatsen) en St.-Pieters-Woluwe.

De voorzitter van de ondernemingsrechtbank Antwerpen laat intussen ook via LinkedIn weten dat zijn rechtbank dertig rechters in ondernemingszaken zoekt (“dat zijn actieve of gepensioneerde ondernemers die als rechter concrete dossiers behandelen in onze rechtbank”, zo preciseert de voorzitter). En ook daar de oproep: “Interesse of vragen? Geef gerust een seintje”.

Deze week geraakte ook bekend dat Joris van der Aa, de spraakmakende en soms gevreesde justitie-watcher bij de Gazet Van Antwerpen stopt met zijn wekelijkse column in de krant. Hij vindt het verzinnen van een wekelijkse column “niets minder dan een lijdensweg. Pas in het zicht van de deadline komen de ideeën of ingevingen tevoorschijn”. Wie ben ik om dat tegen te spreken.

In zijn laatste pennenvrucht laat hij zich wat gaan. Hij heeft het nog eens over zijn geliefkoosde schietschijven in de advocatuur (bijvoorbeeld:“Meester Walter van Steenbrugge als de duurste ‘wappie’ van het Westelijk halfrond). Hij gooit alle remmen los wanneer hij de minister van justitie begroet: “Haar woorden zijn holler dan bamboe en haar daadkracht is vergelijkbaar met die van een slak op fentanyl”. Dat zijn goedbekkende quotes (en geef toe, u heeft bij het lezen ook wat genoten), maar de vraag is of het iets bijbrengt. Gaat het daarmee beter gaan bij justitie?

Deze week kondigden verschillende confraters op sociale media aan dat ze de toga op 1 januari aan de haak hangen. Ze maken van de gelegenheid gebruik om cliënten en kantoorgenoten te danken. Veelal was het de eerste keer dat ze in mijn sociale media-vizier kwamen, al kan dat ook aan het algoritme liggen. Zo krijg is sinds enige tijd op onverklaarbare wijze regelmatig reels te zien van een mij volstrekt onbekende Melissa Ockhuysen. Dat blijkt een pittige Nederlandse onderwijzeres te zijn die met een aanstekelijk enthousiasme vertelt over haar werk, daarbij allerhande pedagogische wijsheden verkondigt en filmpjes post vanuit haar klasje met (onzichtbare) zingende kindjes. Ik kan mij niet herinneren dat het er in mijn schooltijd zo gretig aan toe ging. Maar meteen borrelde een oude gedachte op: als de juridische wereld de ambitie heeft om de wereld te verbeteren, moet er ook meer aandacht komen voor positief nieuws. Met de gretigheid van een leuke onderwijzeres en gewapend met al het goede dat justitie aflevert. Ja, ondanks de overbevolkte gevangenissen, de belabberde gebouwen, hier en daar het tekort aan magistraten. Maar met de gretigheid om de wereld te verbeteren.

Hugo Lamon

​​Lees hier meer columns van meester Hugo Lamon over Justitie.

Op de hoogte blijven van alle nieuwigheden binnen justitie, advocatuur en de juridische en fiscale wereld? Volg Jubel.be op LinkedIn.