In advocatenkantoren zijn precisie, deadlines en resultaat behalen erg belangrijk. Maar achter die professionaliteit schuilt vaak een ander verhaal: jonge stagiairs die twijfelen om vragen te stellen, medewerkers die hun zorgen inslikken, partners die de lat hoog leggen en zichzelf geen fout gunnen. Dit is waar psychologische veiligheid over gaat: over een werkomgeving waarin je mag leren, twijfelen en groeien zonder angst om afgerekend te worden.
Wat is psychologische veiligheid eigenlijk?
De term werd geïntroduceerd door Amy Edmondson, professor aan Harvard Business School. Zij omschrijft psychologische veiligheid als:
“Het gedeelde gevoel binnen een team dat het veilig is om zich uit te spreken, vragen te stellen, fouten toe te geven of nieuwe ideeën te delen zonder angst voor afwijzing of negatieve gevolgen.”
In essentie gaat het dus over een cultuur waarin advocaten, medewerkers en stagiairs durven zeggen wat ze denken. Waar het oké is om te twijfelen, te leren en kwetsbaar te zijn.
Waarom dit zo belangrijk is voor advocatenkantoren
Advocatenkantoren zijn vaak hiërarchisch gestructureerd, met hoge prestatiedruk en een lage fouttolerantie. Die context maakt het moeilijk om open te communiceren.
Toch is dat precies wat teams nodig hebben om te groeien.
Psychologische veiligheid zorgt voor meer openheid en samenwerking tussen medewerkers en stagiairs, bevordert leren uit fouten, vermindert stress en verhoogt het welzijn in het team, wat uiteindelijk leidt tot een betere kwaliteit van dienstverlening.
Zoals Edmondson aantoonde: teams die meer fouten rapporteren, werken niet slechter, ze leren sneller en verbeteren continu.
De vier zones van teamgedrag volgens Amy Edmondson
Edmondson onderscheidt vier zones, gebaseerd op de mate van psychologische veiligheid en prestatiedruk:

- De apathiezone wordt gekenmerkt door onverschilligheid en een gebrek aan betrokkenheid. Medewerkers doen wat strikt nodig is, maar tonen weinig initiatief of energie.
- In de comfortzone heerst een aangename sfeer: mensen voelen zich goed, maar er is weinig uitdaging of groei. Alles verloopt op routine, waardoor ontwikkeling stilvalt.
- De angstzone ontstaat wanneer fouten worden afgestraft of wanneer mensen bang zijn om hun mening te geven. Er heerst spanning, en medewerkers houden zich stil uit zelfbescherming.
- De leerzone ten slotte is de ideale situatie: er is vertrouwen en openheid, mensen durven zich uit te spreken, leren uit fouten en streven samen naar kwaliteit en groei.
Veel advocatenkantoren opereren onbewust in de angstzone: de lat ligt hoog, maar medewerkers voelen zich niet veilig om te zeggen dat ze het even niet weten.
De uitdaging is om te evolueren naar de leerzone waar hoge standaarden samengaan met vertrouwen en dialoog.
Wat leiders kunnen doen voor meer psychologische veiligheid
Psychologische veiligheid ontstaat niet vanzelf. Ze groeit door bewuste acties en voorbeeldgedrag.
Edmondson onderscheidt drie sleutels:
- Frame het werk als leren. Erken dat juridisch werk complex is en dat niemand alles weet. Een partner die zegt: “We gaan samen uitzoeken wat hier het beste is” Normaliseert onzekerheid en nodigt uit tot samenwerking.
- Vraag actief naar input. Vraag stagiairs en medewerkers expliciet naar hun mening: “Wat denk jij van deze aanpak?” “Zijn er risico’s die ik misschien over het hoofd zie?”. Zo toon je dat verschillende perspectieven welkom zijn.
- Reageer constructief. Wanneer iemand een fout of twijfel deelt, is je eerste reactie cruciaal. Een “Bedankt dat je dit opmerkt” creëert vertrouwen, een zucht of verwijt daarentegen sluit de deur.
Een cultuur van leren en menselijkheid
Psychologische veiligheid betekent niet dat fouten onbelangrijk zijn of dat prestaties er minder toe doen. Integendeel: het is precies die combinatie van hoge verwachtingen en hoge veiligheid die duurzame kwaliteit oplevert.
Een cultuur waarin leren, feedback en kwetsbaarheid bespreekbaar zijn, helpt advocatenkantoren om talent te behouden, werkstress te verminderen en de samenwerking naar een hoger niveau te tillen.
“When people feel safe to speak up, they don’t just protect themselves, they protect the team, the client, and the quality of the work.” – Amy Edmondson



0 reacties