12 dec 2020 | Column, Corona Actua

Mag er nog op de rem gestaan worden?

Recente vacatures

Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
3 - 7 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Douane
0 - 3 jaar
Antwerpen
Paralegal
Arbeidsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Brussel
Advocaat
Arbeidsrecht
5 - 10 jaar
Brussel

Aankomende events

Opgelet: dit artikel werd gepubliceerd op 12/12/2020 en kan daardoor verouderde informatie bevatten.

De rechtstreekse aanleiding voor deze bijdrage, is een interview met Antwerps provinciegouverneur Cathy Berx in Het Laatste Nieuws, over de handhaving van de coronamaatregelen tijdens de feestdagen.

door Esse Mate

Het meest in het oog springende moet wel het “tellen van pizzadozen” geweest zijn. De provinciegouverneur doelde hiermee op feestelijkheden met te veel aanwezigen die achter gesloten deuren zouden plaatsvinden. In deze gevallen zou de bestelde hoeveelheid eten een aanwijzing kunnen zijn voor de overtreding van het samenscholingsverbod. Ordediensten zouden op basis van de hoeveelheid bestelde pizza’s, de conclusie kunnen trekken dat (te) veel mensen bij elkaar zitten op een bepaald adres. Inmiddels contacteerde Cathy Berx de redactie van Het Laatste Nieuws en liet ze weten “de uitspraak niet zo scherp te willen stellen”.

Ook op andere plaatsen in ons land wordt tijdens de feestdagen sterk ingezet op handhaving. Zowel in de provincie West-Vlaanderen als in de stad Genk, zullen drones met warmtecamera’s worden ingezet voor controles en crowd control. Carl Decaluwé, provinciegouverneur van West-Vlaanderen, laat weten dat dit gebruik van drones op straat maar ook op andere plaatsen zal gebeuren. Wat er moet worden verstaan onder “andere plaatsen”, is niet duidelijk, maar zou dus perfect kunnen slaan op de woonst (die nochtans onschendbaar is volgens Art. 15 van de Grondwet)

Momenteel is het overal in België verboden met velen samen te komen maar even goed om je na een welbepaald uur op straat te begeven. Dit zijn ontegensprekelijk verstrekkende maatregelen, waarvan bovenvermelde beleidsmakers bovendien de facto beweren dat ze op zichzelf niet verstrekkend genoeg zijn om de feestdagen mee door te komen. De handhaving lijkt zo eerder een middel om zich politiek als sterke leider te profileren of erger nog: een doel op zich.

Nochtans mag eraan worden herinnerd dat de maatregelen die op de verschillende beleidsniveaus worden genomen, dienen om (de overdracht van) het SARS-CoV-2-virus te bevechten en te voorkomen dat er mensen ziek worden en aldus te voorkomen dat onze gezondheidswerkers voor een derde keer worden overspoeld.

In België kennen we (in tegenstelling tot andere Europese landen) geen grondwettelijke noodtoestand. Dit betekent dat de (grond)wettelijke burgerrechten (onschendbaarheid van de woonst, recht op privacy, vereiste van legaliteit van vervolging e.a.) onverkort blijven gelden tijdens periodes die nochtans als een noodtoestand of crisis kunnen aanvoelen. Daaraan herinnerde ons een artikel verschenen in De Tijd op 10 december, waarin grondwetsspecialist prof. dr. Hendrik Vuye aan het woord komt.

Het is aan de beleidsmakers om deze rechten te respecteren en meer zelfs, ze te verdedigen. Inperkingen ervan moeten daarom in ieder geval wettelijk, noodzakelijk en proportioneel zijn. Dat politiediensten met warmtecamera’s in de veranda’s van burgers kunnen binnenkijken zonder dat daar een concrete aanleiding toe bestaat, lijkt me niet één, maar een aantal bruggen te ver. Dit is een flagrante inbreuk op de privacy die de handhavers veel meer informatie verschaft dan dat ze nodig hebben om de pandemie op een juridisch verantwoorde manier te bestrijden. Uiteraard is het hebben van gewoonweg ‘meer’ ruwe informatie handig voor speurders, maar de grondwetgever heeft er duidelijk voor gekozen om het vrijwaren van de grondrechten ver boven het gemak van de handhaving te plaatsen.

Hoewel ik er weinig twijfels over heb dat de maatregelen van de verschillende provinciegouverneurs, gemeenten en politiezones met de beste bedoelingen tot stand komen, blijft enige voorzichtigheid geboden. Zulke vergaande inbreuken op burgerrechten zijn immers het perfecte precedent om tijdens toekomstige crisissituaties een zgn. doortastend beleid te voeren, met aanzienlijk minder aandacht voor individuele rechten en vrijheden. Deze technieken zouden perfect gebruikt kunnen worden om vast te stellen wat er zich zoal afspeelt binnen de woning van een burger – en dat ook búiten coronatijden. Een bijeenkomst van de oppositie, het kweken van bepaalde planten in een serre, een ruig feestje met aanwezigheid van bepaalde prominenten,… vult u zelf maar aan.

Toch, laten we daarbij deze centrale vuistregel niet vergeten: wat niet verboden is, is toegelaten en niet omgekeerd.

Esse Mate – Masterstudent Burgerlijk en Procesrecht aan de Vrije Universiteit Brussel

Recente vacatures

Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
3 - 7 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Douane
0 - 3 jaar
Antwerpen
Paralegal
Arbeidsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Brussel
Advocaat
Arbeidsrecht
5 - 10 jaar
Brussel

Aankomende events

Blijf op de hoogte

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

1 Reacties

1 Reactie

  1. françois van den veyver

    Ik ben het eens met Esse Mate. Trouwens de onschendbaarheid van de woonst is niet alleen in de Grondwet gegarandeerd, deze wet bestond er reeds lang eer België werd opgericht. Namelijk in het Prinsbisschoppelijk Luik middels ” het Charter van Albert Cuyck”. We spreken dan niet van een recht bekomen tijdens de middeleeuwen (!). Ik kom een aantal personen tegen die me replikeren met een simplistische dooddoener: ” jamaar, als ge niks verkeerd doet, dan moet ge geen schrik hebben van doorgevoerde controles “. Groetjes, Frank Van den Veyver. Moraalwetenschapper, oudstudent VUB.

    Antwoord

Een reactie versturen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.