​De Belgische Justitie staat op instorten. Dat is geen nieuw alarmerend nieuwsbericht, maar een realiteit waarmee magistraten, advocaten, griffiers, gerechtspersoneel, deskundigen en tolken elke dag geconfronteerd worden. Het tekort aan middelen is daarbij slechts één aspect. Wat op het spel staat, is de kernfunctie van Justitie zelf: het waarborgen van rechten, het beschermen van burgers en het bewaken van de sociale veiligheid.

Decennialang werd Justitie verwaarloosd. Terwijl andere domeinen wel politieke prioriteit kregen – 5% van het federale budget voor defensie, 4% voor steun aan ondernemingen – moest Justitie het recent stellen met amper 0,22% van de overheidsuitgaven. Dat cijfer staat symbool voor een ongemakkelijke waarheid: de rechtsstaat is geen prioriteit meer.

​Gerechtsgebouwen zijn verouderd, soms ronduit onwaardig. Er worden zittingen geannuleerd wegens stroomstoringen, en mensen met beperkte mobiliteit geraken simpelweg niet binnen in de rechtszalen.

De gevolgen zijn zichtbaar, tastbaar en menselijk.

Gerechtsgebouwen zijn verouderd, soms ronduit onwaardig. Er worden zittingen geannuleerd wegens stroomstoringen, en mensen met beperkte mobiliteit geraken simpelweg niet binnen in de rechtszalen. Slachtoffers en beklaagden wachten maanden of jaren op een uitspraak. Conflicten escaleren omdat niemand er nog tijdig tussenkomt. Ondertussen haken magistraten, griffiers, tolken en deskundigen af door overbelasting, onderfinanciering en een gebrek aan voldoende werkingsmiddelen en perspectief. De digitalisering — nochtans essentieel — is halfslachtig uitgewerkt, waardoor procedures eerder trager dan sneller verlopen.

​Een Justitie die niet meer werkt, treft uiteindelijk iedereen. Niet alleen slachtoffers en daders, maar de hele samenleving.

De situatie in de gevangenissen is al even precair: structurele overbevolking, schrijnende onderbezetting en ontoereikende zorg leiden tot mensonwaardige omstandigheden. Kinderen in gevaar en geïnterneerden krijgen niet de bescherming en zorg waarop zij recht hebben. Vonnissen worden niet uitgevoerd. Wie recht zoekt, vindt vaak stilte of vertraging.

Een Justitie die niet meer werkt, treft uiteindelijk iedereen. Niet alleen slachtoffers en daders, maar de hele samenleving. Een rechtsstaat verliest namelijk langzaam zijn legitimiteit wanneer burgers ervaren dat recht niet langer binnen bereik ligt.

Daarom deelden wij — magistraten, advocaten, gerechtspersoneel, gerechtspersoneel en talloze betrokken burgers — de afgelopen veertien dagen via onze social media elke dag getuigenissen van rechtzoekenden die vast lopen. Geen statistieken of budgetgrafieken, maar verhalen van mensen. Verhalen die tonen hoe een systeem kraakt, ondanks de inzet en professionaliteit van wie het nog overeind probeert te houden.

Op 14 november 2025 om 14 uur komen we samen op het Poelaertplein, voor het Brusselse Justitiepaleis. Niet om te eisen voor één beroepsgroep, maar om te pleiten voor iets fundamenteels: een rechtvaardige, toegankelijke en doeltreffende Justitie. Een Justitie die beschermt. Een Justitie die werkt. Ook artiesten zoals Bert Gabriëls en Christophe Bourdon steunen deze oproep, omdat een uitgeputte Justitie geen nicheprobleem is. Het raakt ons allemaal.

Dit is geen klaagzang. Het is een alarmsignaal. En wie de sirene vandaag negeert, draagt morgen verantwoordelijkheid voor de gevolgen.

Het is vijf voor twaalf.

Evelien de Kezel, Voorzitter Magistratuur & Maatschappij (M&M), Vincent Delforge, Voorzitter Koninklijk Verbond van de Vrede- en Politierechters (KVVP-URJPP), Aagje Bellens en Robby Hoskens, leden Vakvereniging Pensioenhervorming, Axel Kittel, voorzitter Vereinigung der deutschsprachige Magistrate (VDM), Vincent Macq, Voorzitter Union professionnelle de la magistrature (UPM), Laurent Sacré, Voorzitter Association Syndicale des Magistrats (ASM)