Ondanks het negatief advies van de Gegevensbeschermingsautoriteit (hierna: GBA) werd sinds 31 januari 2022 het vermogensregister gevoelig uitgebreid. Een uitbreiding die het recht op privacy van de burger lijkt uit te hollen en de deur op meer dan een kier zet voor een vermogensbelasting.
Het CAP-register, of voluit het Centraal Aanspreekpunt van de Nationale Bank werd in 2011 opgericht om fiscale fraude efficiënter te monitoren en bestraffen (1). Tot voor kort werden er enkel betaalrekeningen en bankrekeningen opgenomen, maar sinds 31 januari wordt ook het rekeningensaldi en de waarde van levensverzekeringen en de beleggingen op effectenrekeningen toegevoegd aan het vermogensregister. Een evolutie die bij fiscale experts meermaals de wenkbrauwen doet fronsen. Zo werd er vorig jaar reeds een verzoekschrift ingediend bij het Grondwettelijk Hof tot vernietiging van het betrokken hoofdstuk uit de programmawet van 20 december 2020 (2). Een uitspraak van het Hof wordt in de loop van dit jaar verwacht.
Door de invoering van het vermogensregister werd het werk van de belastingcontroleur aanzienlijk eenvoudiger gemaakt. Vóór de invoering van het register moest de controleur bij een vermoeden van fraude zich eerst wenden tot de belastingplichtige en bij gebreke aan medewerking moest de controleur alle banken aanschrijven in de hoop dat de belastingplichtige daar een bankrekening had. Nu kan de controleur de financiële gegevens in één centrale databank opzoeken. Een nobele doelstelling van de wetgever om fiscale fraude efficiënter aan te pakken (3).
Door de uitbreiding van het CAP zit vanaf 31 januari het roerende vermogen van alle Belgen in het register
Maar sommige fiscalisten stellen zich echter wel vragen of het wel nodig is om het saldi van de Belgische beleggersrekeningen in het CAP op te nemen en vermoeden dat er een andere reden speelt dan witwaspreventie. Door de uitbreiding van het CAP zit vanaf 31 januari het roerende vermogen van alle Belgen in het register (4). Een uitstekende tool voor een nieuwe vermogensbelasting, klinkt het bij de fiscale specialisten die een gegronde vrees hebben dat de informatie van het CAP op korte termijn ook zal worden aangewend in het kader van nieuwe taxatiedoeleinden (5).
Waakzaamheid
Een bijkomende bekommernis is de vraag wie toegang heeft en krijgt tot het register. Met de uitbreiding van het CAP zitten er plots een aantal zeer gevoelige data in het register waardoor enige waakzaamheid geboden is voor welke personen het register mogen raadplegen. Zo werd het register vorig 153.000 keer geraadpleegd, een verdrievoudiging ten opzichte van 2020. De massale raadplegingen bewijzen hoe vlot het register toegankelijk is en zet de privacy van de burger verder op de helling (6). Niet alleen de fiscus, maar ook de FOD Financiën en FOD Justitie, de gerechtsdeurwaarders en notarissen hebben – telkens onder bepaalde voorwaarden – toegang tot het register.
Zo hebben notarissen enkel toegang via Fednot tot het register bij de aangifte van een nalatenschap. De consultaties van de fiscus mogen enkel bij een vermoeden van fiscale fraude en alleen na toestemming van ambtenaren met een hogere functie (7). De gerechtsdeurwaarders krijgen alleen toegang op verzoek van een rechter bij een bewarend beslag onder derden.
Zo gaf de GBA eerder al een negatief advies (8) aan de regering. “Een onnodige, bijzonder verregaande en risicovolle centralisatie van financiële (persoons)gegevens, die niet in verhouding staat tot de beoogde doeleinden”, luidde het. Dit advies werd door de regering in de wind geslagen met als argument dat de uitbreiding van het CAP moet helpen in de strijd tegen fiscale fraude door de transparantie inzake de gegevens van de belastingplichtige te verhogen.
Besluit
Met de uitbreiding van het CAP weet de overheid nu hoeveel geld er op uw rekeningen staat. Officieel om fiscale fraude efficiënter aan te pakken, maar sommige fiscalisten vrezen vooral een dubbele agenda in hoofde van de overheid. Een vermogensbelasting zou daarbij zeker tot de mogelijkheden behoren. Daarnaast lijkt de uitbreiding van het vermogensregister het recht op privacy uit te hollen nu ook andere instanties dan de overheid, toegang krijgen tot de financiële gegevens van U en ik. Het valt nog af te wachten of de uitbreiding de toets van het Grondwettelijk Hof doorstaat…
Joost Peeters (Studio-Legale)
Referenties
(1) Zie art. 322 § 3 WIB 92
(2) https://www.ejustice.just.fgov.be/eli/wet/2020/12/20/2020044541/justel#LNK0010
(3) https://moneytalk.knack.be/geld-en-beurs/belastingen/eerst-het-vermogensregister-dan-de-belasting/article-longread-1824241.html
(4) De aandelen op naam die beleggers aanhouden in het aandelenregister van een vennootschap worden weliswaar niet opgenomen in het CAP. Maar voor de natuurlijke perso(o)n(en) die rechtstreeks of onrechtstreeks een toereikend percentage (25%) van de stemrechten of van het eigendomsbelang in het kapitaal van een vennootschap houden, zal men deze informatie reeds kunnen terugvinden in het UBO-register.
(5) https://moneytalk.knack.be/geld-en-beurs/belastingen/eerst-het-vermogensregister-dan-de-belasting/article-longread-1824241.html
(6) https://www.tijd.be/ondernemen/banken/register-met-bankrekeningen-drie-keer-meer-ingekeken-in-2021/10357963.html ; https://www.tijd.be/opinie/commentaar/geruisloze-big-brother-voor-uw-vermogen/10357949.html
(7) Fiscale ambtenaren met minstens de graad van adviseur kunnen een bijzondere machtiging geven aan een ambtenaar met minstens de graad van attaché.
(8) https://www.gegevensbeschermingsautoriteit.be/publications/advies-nr.-122-2020.pdf
Juridische bronnen
https://www.ejustice.just.fgov.be/eli/wet/2020/12/20/2020044541/justel#LNK0010
https://www.gegevensbeschermingsautoriteit.be/publications/advies-nr.-122-2020.pdf
Medialinks
https://www.tijd.be/opinie/commentaar/geruisloze-big-brother-voor-uw-vermogen/10357949.html
0 reacties