Er is op dit ogenblik een afgrijselijke oorlog aan de gang tussen Israël en Hamas, die iedere dag voor gruwelijke beelden zorgt op de televisiejournaals. Zo erg zelfs, dat nu de vraag wordt gesteld of het nu wel of niet een goede zaak is om iedere dag dat nieuws te blijven volgen. En natuurlijk is er ook nog het conflict tussen Rusland en Oekraïne.

En: Veertien dagen geleden werden in het volle stadscentrum van Brussel twee Zweedse voetbalsupporters in koelen bloede gedood met een oorlogswapen. Na een klopjacht werd de dader ingerekend en uitgeschakeld. De minister van Justitie moest ontslag nemen. De gebeurtenissen stonden een week lang in het centrum van alle aandacht.

En dan zaterdag. Een advocate wordt in Sint-Lievens-Houtem aan haar kantoor, waar ze ook woonde, doodgeschoten. Haar zoon, die haar te hulp snelde, is opgenomen in het ziekenhuis en volgens de media verkeert hij buiten levensgevaar. De echtgenoot van de advocate is eveneens confrater en hield kantoor samen met zijn echtgenote.

De Standaard berichtte over de tragische gebeurtenissen op pagina 11 van de maandagkrant (“Collega’s reageren ‘met afgrijzen’ op dood advocate, politie deelt robotfoto”). Voor Het Laatste Nieuws, de specialist in bloedige verhalen, was het voorpaginanieuws (“Klopjacht op moordenaar van advocate”).

Velen onder ons dienden even op te zoeken waar Sint-Lievens-Houtem precies ligt en de balie van Oudenaarde, waartoe Mr. Claudia Van Der Stichelen behoorde, is de kleinste balie van Vlaanderen. Ik heb Mr. Van der Stichelen niet gekend. Ze verscheen niet iedere week in de media.

Is het door die samenloop van omstandigheden dat haar moord door de media tot fait divers is gedegradeerd? Nochtans hebben de kranten gemeld dat politie en parket sterke vermoedens hebben dat de feiten gelinkt zijn aan een dossier dat de advocate behandelde. Ze zou dus vermoord zijn omdat ze advocate was. Ik herhaal: omdat ze advocate is! Het doet denken aan wat er op 18 september 2019 in Amsterdam gebeurde. Toen werd advocaat Derk Wiersum op straat doodgeschoten. Dat zorgde toen voor veel maatschappelijke beroering. Een rechtbank in Amsterdam heeft later, in 2021, twee mannen tot elk dertig jaar gevangenisstraf veroordeeld voor die moord . Mr. Wiersum was destijds de advocaat van de kroongetuige in het Marengoproces tegen de zware criminele organisatie van Ridouan Taghi.

Peter Callens, de voorzitter van de Orde van Vlaamse Balies, verspreidde kort na de moord van Mr. Van Der Stichelen via social media een bericht. Zijn woorden kunnen niet worden verbeterd en daarom worden ze hier hernomen: “Als het onderzoek uitwijst dat Mr. Van Der Stichelen neergeschoten is omdat zij advocaat is, dan is dat bijzonder erg. Het toont aan dat ons beroep gevaarlijk geworden is en dat advocaten kwetsbare doelwitten zijn. Het is helaas niet de eerste keer dat advocaten aangevallen worden omdat zij advocaten zijn. Nu gebeurt het met fatale afloop. Die kwetsbaarheid moet erkend worden maar nooit aanvaard worden. Dreigementen aan het adres van advocaten moeten au sérieux genomen worden.”

De Orde van Vlaamse Balies heeft in het recente verleden al meermaals gewezen op de toenemende agressiviteit van tegenpartijen van advocaten, maar zelfs ook van hun eigen cliënten. Het is overigens een maatschappelijk probleem. Eenzelfde bezorgdheid valt bijvoorbeeld ook te horen bij de politiediensten.

De dader van de moordaanslag was maandagavond nog voortvluchtig. Toen de militair Jürgen Conings, die enkel gedreigd had om iemand neer te schieten, voor iedereen op de vlucht was ging de zoektocht gepaard met een massale inzet van mensen en middelen. Dat lijkt niet het geval te zijn bij de gebeurtenissen van Sint-Lievens-Houtem. Misschien is het dreigingsniveau daar nu minder hoog (het is niet aan mij om daarover te oordelen) maar voor vele advocaten komt de dreiging nu wel erg dichtbij. Een advocate van een kleine balie met een onberispelijke staat van dienst die blijkbaar niet optrad voor grote criminele bendes is doodgeschoten. Vele advocaten dachten: ook ik had het kunnen zijn.

De Orde van Vlaamse Balies heeft een rouwregister geopend. Het kan misschien een kleine troost zijn voor de familie van Mr. Van Der Stichelen. Hopelijk blijft het daar niet bij dit en zal er nog iets ondernomen worden om de hele samenleving duidelijk te maken dat de advocatuur die agressie niet duldt. Dat een rechtstaat dit niet mag dulden. Dat iedereen moet beseffen dat wanneer advocaten het met hun leven moeten bekopen er geen rechtstaat meer is.

De voorgaande woorden bieden de familie allicht geen troost. Voor de advocatuur is het een oproep om die gruwelijke feiten niet te aanvaarden en ze niet te beschouwen als een fait divers. Er is een advocate vermoord!

Hugo Lamon

Lees hier meer columns met de visie van meester Hugo Lamon op Justitie.

Op de hoogte blijven van alle nieuwigheden binnen justitie, advocatuur en de juridische en fiscale wereld? Volg Jubel.be op LinkedIn.