​Er bestaat geen Vlaamse Orde van Advocaten, zoals er bijvoorbeeld wel een Orde van Architecten[1], Orde der Artsen[2], of een Nederlandse Orde van Advocaten[3] bestaat. Waar de domeinnaam architect.be dus correct de lading dekt, doet de domeinnaam advocaat.be dat niet.

Advocaat.be is “een initiatief van de Orde van Vlaamse Balies”, die naar eigen zeggen “alle Vlaamse Advocaten vertegenwoordigen en de belangen van de advocatuur en de burger behartigen”.[4]

Wat doet advocaat.be naar eigen zeggen?

“Wij zien erop toe dat iedereen voldoende kansen krijgt om zijn rechten te laten gelden. Wij volgen wetgeving op die gevolgen kan hebben voor de werking van justitie en het dagelijkse werk van de advocaat en treden daarover in dialoog met de overheid. Als we vinden dat de rechten van burgers of advocaten geschonden worden, ondernemen we ook de nodige actie”.

Voorts schrijft men “Wij geven geen advies in een concreet dossier, noch aan burgers, noch aan advocaten. Ook als je vragen of klachten hebt over de samenwerking met jouw advocaat kunnen wij helaas niet helpen. Wij kunnen enkel algemene informatie geven, maar mogen geen individueel standpunt innemen.”[5]

 

 

 

 

Wat zegt de wet?

Volgens artikel 488 Ger.W. is de Orde van Vlaamse Balies eigenlijk een Orde van Ordes. Het zijn immers de Vlaamse ordes van advocaten die samen met de Nederlandse Orde van Advocaten bij de Balie te Brussel samen de Orde van Vlaamse Balies vormen[6].

De Orde van Vlaamse Balies en de Ordre des Barreaux francophones et germanophone hebben, elk voor de balies die er deel van uitmaken, de taak te waken over de eer, de rechten en de gemeenschappelijke beroepsbelangen van hun leden en zijn bevoegd voor de juridische bijstand, de stage, de beroepsopleiding van de advocaten-stagiairs en de vorming van alle advocaten behorende tot de balies die er deel van uitmaken[7].

De leden van de OVB zijn evenwel niet de individuele advocaten, maar wel de respectieve hoger genoemde ordes.

Verder staat er in artikel 495 Ger.W. “Ze nemen initiatieven en maatregelen die nuttig zijn voor de opleiding, de tuchtrechtelijke regels en de loyauteit in het beroep en voor de behartiging van de belangen van de advocaat en van de rechtzoekende”.

Concreter wordt het in artikel 496 Ger.W. : “Met het oog op de betrekkingen tussen de leden van de onderscheiden balies die er deel van uitmaken, bepalen zij de regels en gebruiken van het beroep van advocaat en brengen er eenheid in. Te dien einde, stellen zij passende reglementen vast”.

We mogen dus verwachten dat de OVB passende reglementen vaststelt en eenheid brengt in de regels en gebruiken van het beroep van advocaat. We hebben als advocaat dus blijkbaar recht op consistente en coherente reglementen die door alle advocaten kunnen worden begrepen. Ook lijken we van de OVB te mogen verwachten dat ze alles inzet op een gedragen, gemeenschappelijk en eenduidig begrip van deontologische bepalingen. Ook van het College van Toezicht mogen we, als we de website mogen geloven, veel verwachten.[8] Aangezien op de OVB wettelijke verplichtingen rusten zou ik als individueel advocaat de OVB kunnen aanspreken als ik zou kunnen aantonen dat de OVB niet aan die verplichtingen zou voldoen.

Dat is dus wat ik zou mogen verwachten van de OVB.

Wat ik niet verwacht is dat de OVB een individueel incident uitvergroot en het aangrijpt om een strijd te voeren tussen een bepaald en beperkt segment van advocaten en de magistratuur. Het zou perfect kunnen dat de rechtbank in dat ene geval te sterk heeft gereageerd, maar doe nou niet of elke dag advocaten uit de zittingszaal worden gesleurd. De voorbije week zijn er honderden zittingen doorgegaan waar advocaten rustig hun ding hebben kunnen doen. De OVB zou beter inzoomen op de systemische evolutie die de voorwaarden schept zodat kon gebeuren wat er ter zitting is gebeurd. Maar daarover lees ik niets. 

Een oproep doen aan de Hoge Raad om een onderzoek in te stellen naar een rechterlijk bevel om een advocaat uit een rechtszaal te verwijderen en zonder dat onderzoek af te wachten stellen dat “een grens is overschreden”[9] is me dunkt moeilijk verenigbaar met wat de OVB op de website advocaat.be belooft, met name om in individuele zaken geen uitspraken te doen. Bovendien hoor ik de OVB niks zeggen over andere advocaten die blijkbaar “smeerlap” en “crapuul” riepen naar de rechtbank. Ik zie niet in hoe de OVB door daarover te zwijgen de belangen behartigt van de rechtszoekende (die hoopt dat drugbaronnen een gepaste straf krijgen, en ja uiteraard mits respect voor alle rechten van verdediging).

 

 

 

 

Mijn belangen als advocaat worden hiermee niet gediend. Ook niet als men dit incident wil framen als een “bedreiging voor de rechtsstaat” of wanneer men daarvan maakt dat rechters advocaten monddood zouden willen maken. Het is niet meer dan populistisch gespin dat olie op het vuur gooit van een nutteloze en nodeloze polarisatie tussen advocatuur en magistratuur.[10]

Ik verwacht van de OVB of haar bestuurders geen profileringsdrang, maar wel een even obstinaat als bescheiden streven naar gemeenschappelijk grond tussen advocaten, een voortdurende en evolutieve zelfkritiek als het aankomt op het actualiseren, herschrijven, aanpassen van reglementen en naar een inhoudelijke dienstverlening voor advocaten zelf. En een behartiging van de gemeenschappelijke belangen van advocaten. Eerlijk gezegd blijf ik met deze verwachtingen serieus op mijn honger zitten, terwijl ik wel jaarlijks mijn financiële bijdrage betaal.

Enkele jaren geleden werden de nieuwe bestuursleden van de OVB gepresenteerd in filmpjes waarin ze in full Dynasty-stijl de trap af kwamen geschreden. Het helpt in elk geval om de verwachtingen wat bij te stellen.

Stijn Verbist

Voetnoten

​[1] Architect.be

[2] Ordomedic.be

[3] Advocatenorde.nl

[4] www.advocaat.be/nl/over-ovb

[5] www.advocaat.be/nl/over-ovb (eigen onderlijning)

[6] In artikel 491 Ger.W. wordt dan weer gesproken van “balies die er deel van uitmaken”, terwijl een orde (een organisatie) toch moet worden onderscheiden van en balie (een gemeenschap van advocaten).

[7] Artikel 495 Ger.W.

[8] Orde van Vlaamse Balies | College van Toezicht www.ordevanvlaamsebalies.be/nl/kennisbank/deontologie/college-van-toezicht en BS 4 juli 2019, 68182 Oprichtings- en werkingsreglement College van Toezicht. Voor wie graag eens de vergelijking maakt met Nederland college van toezicht | Nederlandse orde van advocaten “Het college van toezicht (CvT) kijkt met een onafhankelijke blik van buiten naar het functioneren van het systeem van toezicht en de klachtenbehandeling door de lokale dekens. Het CvT ziet erop toe dat hun toezicht onafhankelijk, transparant, consistent, effectief en professioneel is.”

[9] Linkedin.com, Orde van Vlaamse Balies

[10] De oproep van de Antwerpse Stafhouder tot meer (wederzijds) respect kreeg veel minder aandacht, maar diende wel mijn belangen als advocaat.