Waarom wordt u geen rechter?

19 jan 2022 | Column

Je suis Stromae. En de balie?

Door Hugo Lamon

(Ge)recht in de spiegel

Recente vacatures

Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
3 - 7 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Douane
0 - 3 jaar
Antwerpen
Paralegal
Arbeidsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Brussel
Advocaat
Arbeidsrecht
5 - 10 jaar
Brussel

Aankomende events

Opgelet: dit artikel werd gepubliceerd op 19/01/2022 en kan daardoor verouderde informatie bevatten.

De passage van Stromae op de Franse televisiezender TF1 blijft nog nazinderen. De bekende zanger werd geïnterviewd in het televisienieuws en het gesprek over zijn jarenlang psychisch onbehagen vloeide naadloos over in een nieuw lied over zelfmoord (“j’ai parfois des pensées suicidiaires et j’en suis peu fier”). Hulpverleners beweerden dat zijn doortocht op het televisiejournaal een onnoemelijk grotere impact had dan vele dure overheidscampagnes rond zelfmoordpreventie. Er was ook kritiek, voornamelijk dan van journalisten die de scoop gemist hadden en die vonden dat een gevaarlijke grens tussen nieuws en infotainment werd overschreden. Ze klaagden over de “instrumentalisering” van een nieuwsplatform. Journalisten behoren kritisch en onafhankelijk te zijn. Maar wat doe je als je een maatschappelijk relevant thema brengt in een vorm die de aandacht opslorpt van de doelgroep? De commentaren hadden toch een wat jaloerse afdronk.

Het verging Stromae in ieder geval beter dan SPA-voorzitter Conner Rousseau. Van zijn recente passage in de TV-studio van Terzake is vooral zijn opzichtelijk lelijke trui bijgebleven die – althans volgens de berichten op sociale media – 500 euro zou kosten. In een interview in De Morgen (15 januari) volgde de diepzinnige mededeling dat hij “een goed soldeke (had) gedaan”. Over zijn boodschap zelf werd niet meer gerept. Doeltreffende communicatie in de media is geen sinecure.

Vorige week werd op deze plaats al aandacht besteed aan de veroordeling van plastisch chirurg Jeff Hoeyberghs. Ongewild creëerde hij een Stromae-effect over de grenzen van de vrije meningsuiting. Het zette een aantal politici en academici aan tot publieke stellingnames die aantonen dat praten over grondrechten ook een onmiskenbare ideologische ondertoon heeft.

Vorige week werd hier al het opiniestuk van Bart De Wever geciteerd. Hij kreeg een ideologisch antwoord van Antwerps coalitiegenoot Tom Meeuws (“een contrarevolutionair die de revolutie predikt”, De Standaard 14 januari). Hij vindt dat het subjectieve aanvoelen van een slachtoffer van seksisme niet ter zake doet. “Het is de rechter die, na kennis te hebben genomen van omstandigheden, beslist of de waardigheid van een persoon ernstig is aangetast of niet”. Dat zorgde dan weer voor een vlijmscherpe reactie van de alomtegenwoordige Prof. Elchardus (“Als maatschappijkritiek onmogelijk wordt”, De Standaard 17 januari), die van oordeel is dat Meeuws de subjectiviteit van het slachtoffer vervangt door die van de rechter. “Je kunt de strijd tegen discriminatie en geweld beschouwen als een dwingende maatschappelijke behoefte, maar de subjectieve indrukken van de ene of de andere rechter roepen geenszins een dwingende maatschappelijke behoefte in het leven.”, concludeert Elchardus. Overigens orakelde de professor een dag eerder met even grote stelligheid over de lange termijn in de politiek (“De lange termijn is overroepen”, De Morgen 16 januari), waarbij het in die analyse opvallend stil was rond de lange termijnvisie die inherent gepaard gaat met grondrechten.

Prof. Annelien De Dijn koos ook voor de ideologische aanval tegen Bart De Wever (“De totalitaire fantasieën van Bart De Wever”, De Standaard, 15 januari). “Antidiscriminatiewetten zijn niet iets wat politiek correcte elites of activistische rechters aan ons opdringen, maar wel een onderdeel van een lang historisch proces dat vrijheid heeft veranderd van het privilegie van een kleine elitaire groep tot het recht van alle burgers.”, was haar besluit.

Prof. Lemmens (gewezen rechter in het Europees Hof voor de Rechten van de Mens) had het in het kader van de Francqui-leerstoel aan de Universiteit Hasselt (18 januari) ook over grondrechten. Er was geen pers zodat hij enkel de aanwezigen een geweldig Stromae-moment bezorgde. Zijn uiteenzetting zou door alle toeterende politici en academici verplichte lectuur moeten zijn. Grondrechten zijn er voor iedere burger en elk mens heeft recht op respect. Maar een democratische rechtsstaat is een verhaal van rechten én plichten. Vertrekpunt is dat mensenrechten dienen voor het behoud van de vrede en veiligheid. Lemmens wees op de checks and balances in het systeem zelf en op de secundaire en complementaire rol van het Europees Hof van de Rechten van de Mens. Hij benadrukte ook dat (nationale en Europese) rechters maar mensen blijven en de verwachtingen niet te hoog gespannen kunnen zijn. Ook na een gedegen rechterlijke uitspraak kan onrecht blijven bestaan. Die boodschap is misschien te genuanceerd om brede weerklank te krijgen in de media. Alhoewel, wie het liedje van Stromae beluistert, ontwaart ook vele nuances.

Moeten de juristen, en zeker ook de balie, niet prominenter aanwezig zijn in dat debat over grondrechten? De balie heeft daarin een gigantisch maatschappelijke rol te spelen. Of wachten we tot Stromae daar eens een liedje over zingt?

Hugo LAMON

***

Meer blogposts lezen van Hugo Lamon? Dat kan hier!

(Ge)recht in de spiegel

Recente vacatures

Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
3 - 7 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Douane
0 - 3 jaar
Antwerpen
Paralegal
Arbeidsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Brussel
Advocaat
Arbeidsrecht
5 - 10 jaar
Brussel

Aankomende events

Blijf op de hoogte

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

0 Reacties

0 reacties

Een reactie versturen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.