Tot op vandaag is Hongkong voor veel Belgische ondernemingen de toegangspoort bij uitstek tot de Chinese en bij uitbreiding de gehele Aziatische markt. Omgekeerd blijft Hongkong ook voor Chinese ondernemingen het belangrijkste zakencentrum voor internationale investeringen. De Europese Raad plaatste Hongkong echter recent op de Europese grijze lijst van non-coöperatieve jurisdicties. De EU wil hiermee bereiken dat Hongkong zijn territoriaal belastingregime aanpast. We houden deze ontwikkeling even tegen het licht vanuit de twee richtingen waarin dit kan evolueren. Enerzijds vanuit het perspectief van een mogelijke wetswijziging in Hongkong. Anderzijds vanuit de mogelijke negatieve gevolgen indien Hongkong bij gebrek aan afdoende hervormingen vervolgens op de zwarte lijst zou terechtkomen.

Hongkong: internationaal zakencentrum met fiscale troeven

Hongkong is sinds geruime tijd een speciale bestuurlijke regio van de Volksrepubliek China na de overdracht ervan door het Verenigd Koninkrijk in 1997. Hierbij werd voor een periode van minimaal vijftig jaar een bijzondere status onder het mom van één land, twee systemen vastgelegd. Niettegenstaande de recente politieke strubbelingen blijft Hongkong één van de internationale zakencentra bij uitstek in de regio.

Vanuit Belgisch oogpunt faciliteert verder het dubbelbelastingverdrag gesloten tussen België en Hongkong in 2003 de wederzijdse zakelijke transacties. Het fiscaal klimaat in Hongkong is bovendien relatief gunstig. Onder het ‘normale’ belastingregime zijn zowel de binnenlandse als buitenlandse inkomsten van een Hongkong vennootschap er belastbaar aan een aantrekkelijk tarief in de vennootschapsbelasting van in principe 16,5%. Daarnaast is er de mogelijkheid om toepassing te maken van het territoriaal belastingregime op basis waarvan winst die buiten Hongkong gegenereerd wordt daar niet belastbaar is. De toepassing van dit regime is wel aan een aantal voorwaarden onderworpen is en moet steeds globaal worden bekeken in samenspel met de regelgeving inzake winsttoerekening tussen de betrokken jurisdicties. Dergelijk regime is trouwens niet uniek en bestaat ook in nog een aantal andere landen, waaronder bijvoorbeeld Singapore.

Hervorming als gevolg van opname op EU grijze lijst?

De EU zet Hongkong nu politiek onder druk om voor 31 december 2022 aanpassingen door te voeren aan haar territoriaal belastingregime. Enkele jaren geleden werd Hongkong trouwens ook al eens op diezelfde grijze lijst geplaatst, wat toen effectief tot de door de EU gevraagde wijzigingen heeft geleid. Zo heeft Hongkong toen regelgeving rond internationale gegevensuitwisseling en transferpricing ingevoerd en een aantal specifieke belastingregimes ingeperkt.

De EU lijkt nu voornamelijk een probleem te hebben met ondernemingen die op dergelijke wijze van het bestaande offshore-regime zouden gebruiken maken waarbij zij enerzijds geen substantiële economische aanwezigheid hebben in Hongkong en anderzijds passieve inkomsten onbelast laten. In reactie hierop heeft Hongkong in een persbericht reeds aangegeven haar territoriaal belastingregime te willen behouden, maar aanpassingen te zullen doorvoeren om ondernemingen zonder reële economische aanwezigheid in Hongkong en met voornamelijk passieve inkomsten, (zoals intresten, royalty's en dividenden) wel te gaan belasten. Navraag bij onze lokale contacten leert dat de concrete draagwijdte van deze aangekondigde maatregelen voorlopig nog onduidelijk is. Doch verwachten zij wel striktere regelgeving bijvoorbeeld op vlak van wat als onshore vs. offshore winst kwalificeert.

Belgische fiscale gevolgen bij opname op EU zwarte lijst

Dat Hongkong op de grijze lijst werd geplaatst, lijkt nog niet onmiddellijk nadelige fiscale gevolgen te hebben vanuit Belgisch oogpunt. Indien Hongkong echter geen hervormingen doorvoert voor 31 december 2022, of indien de EU de doorgevoerde hervormingen onvoldoende acht, kan Hongkong op de zwarte lijst van niet-coöperatieve jurisdicties geplaatst worden. Dit zou wel een aantal ernstige negatieve fiscale gevolgen kunnen hebben voor Belgische vennootschappen die relaties met Hongkong onderhouden.

Het belangrijkste gevolg zou zijn dat dividenden uitgekeerd door Hongkong vennootschappen aan Belgische moedervennootschappen in geen geval nog van de dbi-aftrek zouden kunnen genieten en dus steeds aan 25% belast zouden worden. Bij analogie zouden ook gerealiseerde meerwaarden op aandelen in Hongkong dochtervennootschappen dan niet meer vrijgesteld kunnen worden. Winsten uitgekeerd door een vennootschap die op het einde van het belastbare tijdperk op de EU zwarte lijst staat, zijn sinds 1 januari 2021 uitgesloten van de dbi-aftrek (art. 203, §1, 1° WIB 92) en dus belastbaar bij de Belgische vennootschap die deze dividenden ontvangt. Belangrijk hierbij is op te merken dat, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de opname op de lijst van landen waar de gemeenrechtelijke bepalingen voor belastingen aanzienlijk gunstiger zijn dan in België, geen tegenbewijs mogelijk is tegen de opname van een rechtsgebied op de EU zwarte lijst van niet-coöperatieve rechtsgebieden.

Wat betreft de vennootschapsbelasting zou de opname van Hongkong op de EU zwarte lijst ook tot gevolg hebben dat de Controlled Foreign Company-regels (CFC) sneller van toepassing kunnen zijn op Hongkong vennootschappen. Onder de CFC-regels wordt de niet-uitgekeerde winst van bepaalde gecontroleerde buitenlandse dochtervennootschappen ​​opgenomen in de belastbare grondslag van een binnenlandse vennootschap indien die voortkomt uit een kunstmatige constructie of een reeks van constructies opgezet met als wezenlijk doel een belastingvoordeel te verkrijgen. Deze regels worden verstrengd toegepast op vennootschappen gevestigd in een land dat op de EU zwarte lijst staat.

Verder is het zo dat Belgische vennootschappen verplicht zijn aangifte te doen van betalingen aan zogenaamde belastingparadijzen (art. 307, §1/2 WIB). Landen die opgenomen zijn op de EU zwarte lijst worden expliciet binnen dit toepassingsgebied gebracht. Concreet zijn dergelijke betalingen, indien zij meer bedragen dan 100.000 euro per belastbaar tijdperk, slechts aftrekbaar indien er hiervoor een afzonderlijk aangifteformulier wordt ingediend. Op heden zijn voormelde betalingen aan Hongkong nog niet verplicht aan te geven aangezien het wettelijk vereiste koninklijk besluit hiervoor nog niet werd gepubliceerd. Daarnaast zouden in België aftrekbare betalingen aan een vennootschap in Hongkong ook meldingsplichtig kunnen worden onder de Belgische implementatie van de DAC 6 Richtlijn (onder wezenskenmerk van categorie C). Indien Hongkong op de EU zwarte lijst zou komen, zou dit dus de rapporteringsverplichtingen voor vennootschappen die transacties doen met partijen in Hongkong verzwaren.

In de personenbelasting tenslotte zou de kaaimantaks en aangifteplicht voor juridische constructies meer uitgebreid van toepassing kunnen zijn ten aanzien van Hongkong entiteiten. Een entiteit met rechtspersoonlijkheid gevestigd in één van de staten die op die EU zwarte lijst staan, wordt vermoed een juridische constructie uit te maken die onder het toepassingsgebied van de kaaimantaks valt. Hier is het leveren van een tegenbewijs echter wel mogelijk indien aangetoond kan worden dat de juridische constructie onderworpen is aan een inkomstenbelasting die ten minste 15 % bedraagt van het belastbaar inkomen van deze juridische constructie vastgesteld overeenkomstig de Belgische regels.

We kunnen concluderen dat ten aanzien van vennootschappen in Hongkong in de nabije toekomst rekening zal moeten worden gehouden met een wijzigend fiscaal kader. Enerzijds heeft Hongkong aangekondigd een hervorming te bekijken van haar territoriale belastingregime. Anderzijds, bij afwezigheid van dergelijke afdoende hervorming riskeert Hongkong terecht te komen op de EU zwarte lijst, hetgeen ernstige negatieve gevolgen met zich zou kunnen meebrengen.

Belgische ondernemingen die activiteiten in Hongkong hebben, doen er dus nu al goed aan de mogelijke impact van beide scenario’s te evalueren en van zeer nabij verder op te volgen, dan wel reeds de nodige reorganisaties door te voeren.