Gust Verwerft is een fenomeen in juridisch Vlaanderen. Hij is gewezen gerechtsjournalist voor druk gelezen kranten en voor destijds dubieuze populaire blaadjes. Hij blijft aanstekelijk met zijn rotsvast geloof in de assisenjury als ultieme democratische legitimiteit in de rechtspraak. Hij houdt, ook nu nog, minutieus bij wie daar ooit een vraagteken bij durfde te plaatsen. Wie tot het andere kamp behoort, kan zich dezer dagen nog een beetje herpakken door op de foto te staan met zijn nieuwste boek, wat een al even simpele als een sympathieke manier is om zijn nieuwe publicatie onder de aandacht te brengen. Mijn vrienden zijn bij deze gewaarschuwd als eind augustus mijn essay “Hoe vrij is het vrije beroep nog?” verschijnt. Ze zullen er niet aan kunnen ontsnappen…

Maar ik wijk af, ik wilde zeggen dat Gust Verwerft zo nu en dan met enige tremolo waarschuwt: “Geloof niet wat er in de gazetten staat”. Van iemand die er zelf duizenden pagina’s van vulde kan dit als bijzonder geloofwaardige bekentenis gelden.

Deze week kon u uitvoerig lezen over het arrest van het Amerikaans Hooggerechtshof dat het eerdere arrest “Roe v. Wade” uit 1973 naar de prullenmand verwees en daarmee abortus in de Verenigde Staten onmogelijk zou maken. Voor sommigen was daarmee ook de situatie van de vrouwen bedreigd en was het in ieder geval het bewijs dat activistische rechters de wereld naar de verdoemenis helpen.

In deze tijden, waar het coronavirus weer wild om zich slaat en velen zich noodgedwongen in thuisquarantaine terugdringen, is er misschien ook wat tijd voor nuance. Om te beginnen is het Angelsaksisch rechtssysteem in weinig te vergelijken met het continentale recht. Wie rechtspraak uit dat geheel andere rechtssysteem wil becommentariëren doet dat best met enige omzichtigheid.

Het arrest “Dobbs v. Jackons’s Women’s health Organization” zelf leest ook niet bepaald als een stationsromannetje. Dat werkstuk telt in totaal 213 pagina’s en is een doorwrongen werkstuk. Het bevat ook ‘concurring opinions’ van de rechters Thomas (7 pagina’s), Kavanaugh (12 p.), Roberts (12 p.) en de gezamenlijke ‘dissenting opinion’ van de rechters Breyer, Sotomayor en Kagan (66 pagina’s!). Er is dus zeker geen gebrek aan transparantie. Als ik het arrest goed begrijp – maar ik ben op mijn hoede voor de scherpslijpers met hun bazooka’s in de sociale media – zegt het Hooggerechtshof dat de kwestie niet door de rechters maar door de wetgever moet worden beslecht. In dat opzicht is dat niet zo sterk verschillend van wat er in ons land gebeurde, waar er een wettelijk kader is. Dat lijkt in een democratie ook de regeling die de grootste democratische legitimiteit heeft. Sommigen wijzen erop dat dit toevallige parlementaire meerderheden zou moeten overstijgen door het als een grondrecht te beschouwen. Dat zou ook voer kunnen zijn van een parlementair debat, al vergt de wijziging van de Grondwet wel een bijzondere meerderheid. Ik hoop alvast dat Gust Verwerft er nu niet voor pleit om de kwestie via volksjury’s te beslechten.

Deze week was er ook in ons land wat aanleiding om aan de ‘gazettenuitspraak’ van Gust Verwerf te denken. In de media werd aangekondigd dat strafdossiers vanaf nu elektronisch kunnen worden geraadpleegd. De woordvoerder van de OVB was euforisch en stelde dat de strafpleiters eindelijk de 21ste eeuw binnentreden. Misschien had de VRT toch wel gelijk om er genuanceerd aan toe te voegen dat het vanaf nu “eindelijk een beetje kan”. Het gaat nog maar over 1.100 dossiers. Ter vergelijking: op 31 december 2021 waren er volgens de statistische analisten van het College van Procureurs-Generaal 220.775 hangende correctionele zaken in ons land. Als al die zaken deze zomer door jobstudenten manueel ingescand worden zal dit een grote stap vooruit zijn. Is het te kritisch om te verwachten dat dit niet echt gaat lukken? En by the way, maar enkel omdat we in de laatste rechte lijn zitten naar de vakantie, wie bepaalt de prioriteiten bij de digitalisering? En hoe moet diegene zich voelen die achteraan de rij staat? Ach, niet zeuren, we moeten geloven in de betere toekomst. En zoals de woordvoerder van de minister op sociale media liet weten, bestaat er voor politiezaken al een E-Pv. Maar wie een fikse verkeersboete riskeert is allicht niet happig om alles eens rustig in zijn zetel te kunnen nalezen.

Het wordt tijd dat we de vakantie in trekken. Er komen allicht betere tijden.

Hugo LAMON

***

Meer blogposts lezen van Hugo Lamon? Dat kan hier!