In 2020 vierde de Hoge Raad voor de Justitie zijn 20-jarig bestaan waarin het ijverde voor een betere werking van de rechterlijke orde in België. Ter gelegenheid van dit jubileum organiseerde de HRJ een essaywedstrijd over de toekomstige uitdagingen van justitie voor studenten van het hoger onderwijs. Astrid Briones Solorzano, Kenza De Colvenaer, Kim Van der borght en Magalie De Ruysser (studenten Universiteit Antwerpen) kroonden zich als Nederlandstalige winnaars met hun essay over partnergeweld.

Lees hieronder de inleidende beschouwing op het winnende essay. Meer weten? Het volledige pleidooi vindt u hier terug.

Intrafamiliaal geweld is en blijft een relevante problematiek die geregeld in de publiciteit verschijnt. ‘Alcoholverslaafde probeert vriendin te wurgen’, ‘Man slaat stiefdochter bloedneus: 10 maanden cel geëist’ en ‘Dertiger staat terecht voor geweld en diefstal bij (ex-) partner’ zijn slechts enkele voorbeelden van recente gevallen van intrafamiliaal geweld in ons land. Vanaf maart 2021 was op Canvas nog de beklijvende documentaire ‘Als je eens wist’ te bekijken, waarin partnergeweld een centrale rol krijgt.

Geweld in de familiale sfeer manifesteert zich sinds jaar en dag in alle hoeken en culturen van onze samenleving. Desalniettemin is dit thema actueler dan ooit: de huidige coronacrisis waarin we ons momenteel (nog steeds) bevinden zorgt voor een toename aan intrafamiliaal geweld. Verschillende hulplijnen wijzen zelfs op een verdriedubbeling van het huiselijk geweld. Stress, financiële moeilijkheden en de isolatiemaatregelen zijn slechts enkele factoren die deze toename hebben veroorzaakt en zullen blijven versterken. Gelet op het feit dat het einde van de pandemie jammer genoeg nog niet in zicht is, is het van fundamenteel belang om oog te blijven hebben voor deze problematiek.

Door de aard en omvang van dit substantieel probleem, is er nood aan een gerichte aanpak die bestaat uit onder andere preventie, sensibilisering, een adequaat strafrechtelijk beleid en een kwaliteitsvolle opvang voor zowel daders als voor slachtoffers. In de beleidsverklaring van onze huidige minister van Justitie wordt benadrukt dat men kordaat en snel zal reageren op onder andere intrafamiliaal geweld, aangezien de reactie op dit strafbaar feit en de uitvoering van de rechterlijke beslissing tot op heden te lang op zich laat wachten.

Intrafamiliaal geweld is echter een breed begrip dat uiteenvalt in verschillende vormen van geweld. Gelet op de omvang van de paper werd enkel gefocust op (fysiek en psychologisch) partnergeweld, benaderd vanuit het perspectief van het slachtoffer.

Dit essay bevat een analyse over hoe het Belgisch strafrechtelijk beleid inzake partnergeweld is georganiseerd. Het huidig strafrechtelijk kader komt aan bod, gevolgd door een aantal statistieken. Vervolgens worden de bestaande pijnpunten en lacunes besproken en wordt onderzocht waar nu juist de drempels tot justitie liggen voor de slachtoffers van partnergeweld. Er worden bovendien verschillende maatregelen aangehaald die reeds werden genomen ter ondersteuning van de slachtoffers, alsook een evaluatie hiervan. Tot slot volgen er enkele aanbevelingen om tegemoet te komen aan deze problematiek en om slachtoffers niet langer in de kou te laten staan.

Ter ondersteuning van deze paper werden een aantal interviews afgenomen bij onder meer een casusregisseur van het Family Justice Center te Antwerpen, een justitieassistente van het slachtofferonthaal te Mechelen en een slachtoffer van partnergeweld. Om hun privacy te waarborgen werden hun getuigenissen anoniem verwerkt. Deze interviews waren essentieel om een goede beeldvorming te kunnen krijgen van de praktijk. Dit essay bevat tevens enkele rechtsvergelijkende elementen. Hierdoor ontstonden interessante inzichten die als inspiratie kunnen dienen voor ons land.

Lees hier het volledige essay.

Astrid Briones Solorzano, Kenza De Colvenaer, Kim Van der borght en Magalie De Ruysser (studenten Universiteit Antwerpen)