Sinds de opkomst van generatieve AI is de juridische sector in een digitale versnelling terechtgekomen. Kantoren investeren massaal in tools die beloven processen te automatiseren en tijd te besparen. Nochtans zoals uit decennia onderzoek naar organisatieverandering blijkt, leidt technologische innovatie zelden tot duurzame verbetering zonder een strategisch en cultureel fundament. Dit laatste is dus een cruciale voorwaarde om de verandering te doen slagen.
Efficiëntie is niet het beginpunt
Efficiëntie is immers geen vertrekpunt, maar veeleer een gevolg van heldere keuzes. AI kan taken versnellen, maar dat valt niet noodzakelijk samen met verbeteren. Wie enkel optimaliseert voor snelheid zonder effectiviteit te evalueren, loopt het risico vooral de verkeerde dingen sneller te doen.
Dit lijkt een evident en nochtans is het geen hypothetisch risico. Onderzoek van Gartner (2024) toont dat 80% van de digitale transformatie-initiatieven hun doel niet halen, vaak omdat de onderliggende processen nooit herbekeken zijn. Ook in de advocatuur worden systemen vaak gedigitaliseerd zonder de vraag te stellen: moet dit proces überhaupt nog bestaan?
De gevolgen daarvan zien we dagelijks. Chatbots die frustreren, documentmanagementsystemen die dubbel werk creëren, en automatisering die vooral de administratieve last verschuift in plaats van vermindert. Technologie zonder herontwerp is geen innovatie, integendeel, het is oude complexiteit in een nieuw jasje.
De kernvragen over AI ontbreken
Juridisch werk draait niet primair om snelheid, maar om precisie, context en strategisch inzicht. Waarde ontstaat niet uit het aantal dossiers per uur, maar uit het vermogen om complexe belangen te begrijpen en te vertalen naar richtinggevende adviezen.
Toch focussen veel kantoren bij AI-implementaties vooral op tools, niet op transformatie. Ze stellen zelden cruciale strategische vragen zoals: Wat proberen we met deze technologie écht te bereiken? Versterkt dit onze belofte aan de cliënt? Past dit binnen onze strategie, waarden en gewenste positionering als kantoor?
Zonder die reflectie wordt technologie een doel op zich. Als we enkel meten hoeveel tijd AI bespaart, maar niet welke kwaliteit of impact ze oplevert, sturen we potentieel de verkeerde richting uit.
AI verandert alles en niet de essentie
AI kan een enorme versneller zijn, maar maakt bestaande patronen niet vanzelf beter. Integendeel: zoals organisatieonderzoek toont, versterkt technologie bestaande culturele valkuilen. AI vergroot wat er al is. Wie technologie implementeert zonder duidelijke waarden, strategie of cultuur, bouwt al snel een raket zonder kompas: indrukwekkend in snelheid, maar stuurloos qua richting.
De essentie van succesvolle innovatie ligt dan ook niet in technologiebeheer, maar in het leiden en managen van verandering. AI is immers slechts zo goed als het systeem waarin ze wordt ingebed.
Een pleidooi voor intentionele innovatie
De toekomst van de advocatuur zal niet bepaald worden door wie het eerst AI implementeert, maar door wie het met intentie en strategische helderheid doet. De meest vooruitstrevende kantoren begrijpen dat technologie pas waarde creëert wanneer ze ingebed is in een cultuur van leren, vertrouwen, afgestemd op de noden van de cliënt.
De echte vragen zijn daarom:
- Hoe zetten we AI in op een manier die coherent is met onze identiteit, waarden en strategische objectieven?
- Wat automatiseren we, en wat behouden we bewust als menselijke interactie, omdat daar onze onderscheidende waarde ligt?
- Wie beslist hierover en wie wordt daarrond gehoord?
Onderzoek toont aan dat de meest succesvolle innovaties ontstaan waar technologie en menselijk oordeel elkaar aanvullen. De toekomst van de advocatuur ligt dan ook niet in het vervangen van mensen, maar in het versterken van hun vermogen om beter te denken, te beslissen en te dienen.
Technologie kan dan wel versnellen, maar strategie bepaalt in welke richting men versnelt.
0 reacties