Iedereen moet zijn rol spelen, maar er zijn steeds meer grensconflicten

Door Hugo Lamon

(Ge)recht in de spiegel

Recente vacatures

Advocaat
Douane
0 - 3 jaar
Antwerpen
Paralegal
Arbeidsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Brussel
Advocaat
Arbeidsrecht
5 - 10 jaar
Brussel
Advocaat
Ondernemingsrecht
0 - 3 jaar
Antwerpen
Advocaat
Ondernemingsrecht
0 - 3 jaar
Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen

Aankomende events

Opgelet: dit artikel werd gepubliceerd op 25/11/2020 en kan daardoor verouderde informatie bevatten.

 

LAMON op woensdag

Mr. Hugo Lamon is advocaat aan de balie van Limburg en Brussel NL.
Hij publiceert over o.m. ondernemingsrecht en deontologie.

Hij mengt zich al jaren in het maatschappelijk debat over justitie.

Het werd met luide stem verkondigd en de media fungeerden als de welwillende megafoon van de boodschap die politici van allerlei slag de wereld instuurden: geweld tegen politiemensen is onaanvaardbaar en moet altijd worden vervolgd (en bestraft). In de televisiestudio’s van Terzake was Luc Hennart, de combattieve en immer flamboyante gewezen voorzitter van de Franstalige rechtbank van eerste aanleg van Brussel, de enige dissonante stem. Hij wees er journaliste Phara de Aguirre op dat het Openbaar Ministerie toch de vrijheid moet hebben om een zaak te kunnen seponeren, bijvoorbeeld omdat er te weinig bewijzen zijn die een rechtszaak verantwoorden. Uiteindelijk is het toch de rechter die op basis van een concreet dossier moet oordelen of, en welke straf er moet worden uitgesproken. Het werd een dovemansgesprek met de journaliste die niet wilde stoppen tot Hennart zou toegeven dat politiemensen niet voldoende worden beschermd door het gerecht, maar de magistraat bleef rustig en uitermate zichzelf. De journaliste bleef niets anders over dan te vragen of de rechter er zich nu wel van bewust was dat de kijkers hem wel erg wereldvreemd zouden vinden.

Hoe zit het eigenlijk met geweld tegen ambulanciers of artsen op de spoedafdeling en met de agressie van autobestuurders die hun geduld verliezen wanneer ze even gehinderd worden door vuilnisophalers die achter de vuilniswagen hun maatschappelijk belangrijke rol vervullen? En wat met huiselijk of intrafamiliaal geweld? Het strafwetboek bevat een hele catalogus aan sancties voor allerhande ongewenst maatschappelijk gedrag, waarvan de wetgever vindt dat dit via het stafrecht moet worden gesanctioneerd. Het is een illusie te denken dat alles kan worden vervolgd en worden bestraft waarbij de vraag moet worden gesteld of het strafrecht wel altijd de juiste oplossing biedt voor de veroorzaakte overlast. Ook binnen het gerecht dienen er keuzes te worden gemaakt, liefst niet beïnvloed door de waan van de dag.

Iedereen heeft ook zijn eigen rol te vervullen. Niemand twijfelt aan de belangrijke rol die de politiediensten spelen in de ordehandhaving. Toch leerden de afgelopen maanden ook dat het voor de rechtstaat geen slechte zaak is dat het politieoptreden in het kader van de handhaving van de coronamaatregelen aan een onafhankelijke rechter kan worden voorgelegd. Politiemensen zijn, hoe essentieel ook, tot nader orde geen rechters. Het is de rol van de rechters om iedereen op gelijke wijze onafhankelijk te behandelen. Overigens is het de rol van de politieke wereld om het vertrouwen in justitie te versterken, wat ze over alle partijgrenzen heen al enige tijd uit het oog zijn verloren.

In een recent arrest van 19 november herinnerde het Grondwettelijk Hof nog aan die evidentie. “Het is van fundamenteel belang in een democratische rechtsstaat dat de hoven en rechtbanken het vertrouwen genieten van het publiek en van de procespartijen.” Het Hof wijst er wel op dat dit ook vereist dat de rechtscolleges onpartijdig moeten zijn. Er moeten daarom voldoende waarborgen zijn om iedere vrees uit te sluiten dat de rechter in een zaak waarover hij moet oordelen vooringenomen zou zijn of vooroordelen heeft. Een magistraat die zich laat meeslepen door de emoties van het moment bij de publieke opinie is in die gedachtegang dan ook geen goede rechter.

In hetzelfde arrest wijst het Grondwettelijk Hof er ook op dat een advocaat een andere rol vervult dan een rechter. Het Hof moest zich uitspreken over de vraag of de wettelijke mogelijkheid voor een advocaat om ook lekenrechter te zijn bij de ondernemingsrechtbank wel grondwettelijk is. “Een cumulatie, zelfs occasioneel, van een rechterlijk ambt en het beroep van advocaat dient zoveel mogelijk te worden vermeden”. Het Hof vindt wel dat het Gerechtelijk Wetboek voldoende waarborgen van onafhankelijkheid voorziet en herinnert eraan dat door de wetswijziging van 5 mei 2019 de controle door de voorzitter van de ondernemingsrechtbank werd versterkt. “In dat kader dient de voorzitter rekening te houden met het feit dat een advocaat die aangesteld is als lekenrechter, geen zitting mag nemen in een zaak waarin een advocaat optreedt die in een andere zaak zijn tegenstrever is”.

Voor het Grondwettelijk Hof zijn er geen bezwaren tegen een advocaat die ook rechter in ondernemingszaken is. Precies omdat dit altijd de schijn verwekt van een groezelige vermenging van rollen, is het deontologisch voor advocaten echter niet toegelaten om lekenrechter te zijn bij de ondernemingsrechtbank. Iedereen heeft zijn rol en grensconflicten moeten worden vermeden.

Hugo LAMON

***

Meer blogposts lezen van Hugo Lamon? Dat kan hier!

(Ge)recht in de spiegel

Recente vacatures

Advocaat
Douane
0 - 3 jaar
Antwerpen
Paralegal
Arbeidsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Brussel
Advocaat
Arbeidsrecht
5 - 10 jaar
Brussel
Advocaat
Ondernemingsrecht
0 - 3 jaar
Antwerpen
Advocaat
Ondernemingsrecht
0 - 3 jaar
Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen

Aankomende events

Blijf op de hoogte

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

1 Reacties

1 Reactie

  1. Eric Beaucourt

    Eindelijk ook eens een ander geluid en terechte opmerkingen.
    Er is niemand die eraan twijfelt dat geweld tegen de politie moet aangepakt worden.
    Er is echter niemand die kan bewijzen dat dit in het verleden niet gebeurde, maar daarover wordt met geen woord gerept.
    Afhankelijk van het soort geweld en de gevolgen ervan op de politieman, werd de dader door de politiediensten verhoord en voorlopig vrijgelaten, of voor de procureur des konings voorgeleid en voorlopig vrijgelaten of voor de onderzoeksrechter voorgeleid en eventueel aangehouden. Maar voorlopig vrijlaten is en was zeker niet het einde.
    De onderzoeksrechter kan ook niet zomaar iedereen opsluiten. De voorlopige hechtenis moet voldoen aan een aantal strikte voorwaarden en mag geen voorafname zijn aan de straf die later wordt opgelegd.
    Ik verwijs naar de tekst van deze tweet waarin uitgelegd wordt wanneer iemand kan aangehouden worden.
    Geweld op de politie vereist evenwel ook, net als voor iedere andere zaak, dat de omstandigheden uitgeklaard worden, dat eventueel getuigen gehoord worden, dat beelden onderzocht worden, dat de reden waarom de dader het geweld pleegde onderzocht wordt, dat een maatschappelijke enquête wordt aangevraagd enz.
    Dit alles kan niet in enkele uren.
    Blijkbaar geeft men niet veel vertrouwen meer aan het openbaar ministerie in die mate dat een omzendbrief uit 2017 moet aangepast en verstrengd worden.
    Indien men hoe dan ook vervolging wenst/wenste, dan kan en kon de Minister of de burgemeester in het verleden ook al naar gelang het geval zich burgerlijke partij stellen en dat kan/kon ook na seponering.
    Misschien kan men ook stoppen om via de media mee te delen dat er geen gevolg werd gegeven aan een zaak en meer duiding geven. Het feit dat iemand voorlopig wordt vrijgelaten, wil niet zeggen dat er geen rechtszaak volgt.
    Men moet ook stoppen met twee maten en gewichten te werken. Is er een omzendbrief wanneer er onterecht of disproportioneel geweld wordt gepleegd DOOR de politie?
    Fake news haalt langzaam maar zeker de bovenhand in de berichtgeving en dat is niet geruststellend.
    E.B.

    Antwoord

Een reactie versturen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.