​De fiscus meldde afgelopen zomer dat de administratieve verplichtingen voor gedeeltelijke en gemengde belastingplichtigen worden versoepeld. Concreet betekent dit dat de administratieve rompslomp voor hen zal afnemen. We bekijken in vogelvlucht de impact van deze versoepeling van btw-verplichtingen.

Gedeeltelijke en gemengde belastingplichtigen versus de volledige belastingplichtige

Ter herinnering duiden we nog even het verschil tussen de verschillende soorten belastingplichtigen in de btw. De volledige belastingplichtige is de belastingplichtige die bij het uitoefenen van zijn economische activiteit enkel met btw belaste handelingen stelt. Daartegenover staan de gemengde en de gedeeltelijke belastingplichtige. Tussen deze twee bestaat een belangrijk onderscheid.

De gemengde belastingplichtige stelt zowel handelingen die aan btw zijn onderworpen als handelingen die zijn vrijgesteld volgens artikel 39 t.e.m. 42 en 44 W.BTW. Het gaat dan om de gekende vrijgestelde activiteiten van medische en paramedische beroepen, de culturele sector, verkoop en verhuur van onroerende goederen, verzekeringen, … Denk voor gemengde belastingplichtigen aan een dermatoloog die daarnaast ook huidverzorgingsproducten verkoopt, een culturele instelling die een horeca-activiteit uitbaat, …

De gedeeltelijke belastingplichtige stelt zowel handelingen die binnen als buiten het toepassingsgebied van de btw vallen. Enkele voorbeelden zijn: een publiekrechtelijke instelling die overheidstaken uitvoert, maar daarnaast ook btw-belaste activiteiten heeft of een zelfstandige in bijberoep die ook inkomsten als werknemer verkrijgt.

Aftrek volgens werkelijk gebruik versus algemeen verhoudingsgetal

De gemengde en gedeeltelijke belastingplichtige hebben geen volledig recht op aftrek van btw. Het recht op aftrek geldt immers maar voor zover de belastingplichtige btw-belaste handelingen verricht. Een gemengde belastingplichtige kan zijn recht op aftrek uitoefenen op basis van het algemeen verhoudingsgetal of het werkelijk gebruik. Voor gedeeltelijke belastingplichtigen geldt principieel de regel van het werkelijk gebruik.

Bij het algemeen verhoudingsgetal bepaalt de omzet van de verschillende activiteiten van de belastingplichtige in hoeverre de btw aftrekbaar is. Komt 40% van de omzet voort uit vrijgestelde activiteiten dan is slechts 60% van de btw aftrekbaar. Kiest de gemengde belastingplichtige voor het werkelijk gebruik dan wordt er gekeken naar het doel van de uitgaven. Kosten gemaakt voor de btw-belaste activiteiten zijn 100% aftrekbaar (tenzij er een andere regel is die de aftrek beperkt), de kosten voor de vrijgestelde activiteiten zijn niet aftrekbaar. Bijkomende moeilijkheid hierbij is dat het uiteraard niet steeds eenvoudig is om te bepalen voor welke activiteit een bepaalde kost werd gemaakt.

Administratieve verplichting 1: voorafgaande kennisgeving

Sinds 1 januari 2023 moeten gemengde belastingplichtigen die de methode van het werkelijk gebruik willen toepassen (artikel 46, §2 WBTW) dit voorafgaand elektronisch melden door het formulier e604A of e604B via Myminfin in te vullen. Deze (eenmalige) kennisgeving geldt in principe voor onbepaalde duur. Er is dus geen maximumperiode. Er geldt evenwel wel een minimumduur: die loopt tot 31 december van het derde jaar na de datum van uitwerking van de kennisgeving. Gedeeltelijke belastingplichtigen vallen in principe automatisch onder de regel van het werkelijk gebruik en hoeven dus geen voorafgaande kennisgeving te doen.

Administratieve verplichting 2: melden van gegevens bij periodieke btw-aangifte

De gedeeltelijke belastingplichtigen en gemengde belastingplichtigen die het werkelijk gebruik toepassen, moeten jaarlijks volgende gegevens meedelen bij de periodieke btw-aangifte:

• De opdeling, in procenten, van de aangerekende btw op de handelingen:
• die uitsluitend gebruikt worden voor de bedrijfsafdeling(en) waarvan de handelingen volledig recht op aftrek verlenen,
• die uitsluitend gebruikt worden voor de bedrijfsafdeling(en) waarvan de handelingen geen recht op aftrek verlenen,
• die tegelijkertijd worden gebruikt voor beide types bedrijfsafdelingen.
• Het bijzondere verhoudingsgetal of meerdere bijzondere verhoudingsgetallen die van toepassing zijn op de handelingen die tegelijkertijd worden gebruikt voor beide types bedrijfsafdelingen en bij toepassing van meerdere bijzondere verhoudingsgetallen, het globale resultaat van de toepassing van die bijzondere verhoudingsgetallen.

Administratieve versoepeling

Voor deze gemengde en gedeeltelijke belastingplichtigen heeft de FOD Financiën een belangrijke versoepeling doorgevoerd. Eerder kregen ze al uitstel van deadline voor de hierboven omschreven verplichting tot het tweede kwartaal 2025 voor kwartaalaangevers (ten laatste 25 juli 2025) of juni 2025 voor maandaangevers (ten laatste 22 juli 2025).

Deze verplichting vereist de toewijzing van elke inkomende factuur met btw aan één van die sectoren. De cijfers die belastingplichtigen doorgeven mogen ze evenwel baseren op een voorlopige schatting. Later dit jaar moet de belastingplichtige de definitieve cijfers aan de fiscus bezorgen samen met de periodieke btw-aangifte:

• voor kwartaalaangevers: het derde kwartaal van 2025 (uiterlijk 25 oktober 2025),
• voor maandaangevers: november 2025 (ten laatste op 22 december 2025).

De fiscus zal zich nog soepeler opstellen voor kleine ondernemingen. De geschatte cijfers worden als definitief beschouwd. Kmo’s moeten dus vanaf nu geen definitieve cijfers meer doorgeven in het derde kwartaal 2025 of november 2025. Vanaf 2026 valt voor deze belastingplichtigen de meldingsplicht volledig weg. Let wel op: bij een eventuele controle moet de belastingplichtige wel de gekozen methode nog kunnen motiveren.

Ondernemingen die niet als kleine onderneming worden beschouwd, moeten nog wel de definitieve cijfers doorgeven.

Wie de methode van het algemeen verhoudingsgetal toepast, kan niet van de versoepeling genieten.

​Nota Bene: btw-ketting alweer uitgesteld

Noteer ten slotte dat de hervorming van de btw-ketting, oorspronkelijk gepland voor begin 2025, nog maar eens wordt uitgesteld. De FOD Financiën wil de invoering beter voorbereiden, en besliste dus om dit geleidelijk aan te doen.

Het nieuwe rekeningnummer van de FOD Financiën, waarop de belastingplichtigen hun verschuldigde btw zouden moeten betalen, wordt dus nog niet in gebruik genomen. Ook na 1 oktober mag de belastingplichtige het oude gekende rekeningnummer blijven gebruiken.

Ook de andere nieuwigheden, zoals de nieuwe teruggaafprocedure en de btw-provisierekening, worden uitgesteld.

Wim Putzeys, hoofdredacteur Jubel

​​Deze tekst werd ook gepubliceerd in het ITAA-zine van het ITAA.