Wie een kijkje neemt op www.hrj.be merkt het onmiddellijk op: een foto van een tenniscourt met een umpire chair (u weet wel: zo’n hoge scheidsrechterstoel). Of u krijgt op de startpagina een andere omgeving te zien, maar wel weer met die umpire chair. Het is een opvallend en veelzeggend conceptbeeld met het onderschrift ‘Onafhankelijke kijk. Objectief advies.’

Het moge duidelijk zijn: in de wereld van justitie is de Hoge Raad voor de Justitie (HRJ) na 20 jaar een begrip geworden, maar -en dat is belangrijk- zonder deel uit te maken van de rechterlijke, de uitvoerende of wetgevende macht. De Hoge Raad is niet van justitie, maar voor justitie, waarin het vertrouwen van de burger moet groeien. Vandaar de keuze voor een beeld dat men niet onmiddellijk met justitie associeert. De HRJ is totaal onafhankelijk en werkt met een open blik, maar heeft door zijn gemengde samenstelling van magistraten en niet-magistraten veel expertise van binnenuit. Daarom ook staat de umpire chair op een andere plek dan waar je ‘m zou verwachten. De HRJ is op het terrein aanwezig, maar toch ergens anders, met een goed zicht op wat er gebeurt.

En er gebeurt veel in justitie, mee onder impuls van de HRJ. De wereld verandert en dus ook de HRJ die vanuit zijn unieke positie met vertrouwen blijft kijken naar de toekomst. Ondernemend, professioneel en dynamisch: zo doet de HRJ kritisch de dingen bewegen en werkt hij progressief naar meer innovatie.

Na 20 jaar is er al een hele generatie magistraten die enkel en alleen op basis van hun kwaliteiten zijn benoemd. Partijpolitieke benoemingen zijn voltooid verleden tijd. De selectieprocedure is in de loop der jaren verschillende keren aangepast, maar vriend en vijand zijn het erover eens dat de strenge selectie heeft geleid tot een korps van deskundige magistraten. Meer en meer ligt de nadruk op het kunnen, en niet alleen op het kennen. De aandacht voor de emotionele intelligentie en de sociale vaardigheden van kandidaat-magistraten is enorm gegroeid. De Koning mag er gerust op zijn: wanneer de HRJ het advies geeft om één iemand te benoemen op een welbepaalde vacante plaats, dan zijn alle criteria grondig en in alle objectiviteit geëvalueerd.

Die objectiviteit is een constante en werkt ook door in het behandelen van klachten of in het voeren van audits en bijzondere onderzoeken. Gedurende de jaren zijn de audits sterk geëvolueerd: de HRJ positioneerde zich resoluut als een externe auditor, professionaliseerde zich verder en hanteert internationale normen om de objectiviteit en onafhankelijkheid te waarborgen. De burger vaart wel bij een performante rechterlijke organisatie, en met zijn kijk van buitenaf helpt de HRJ de rechtbanken en parketten om te leren, bij te sturen en te verbeteren.  De wetgever en andere beleidsmakers zijn dankbaar voor de aanbevelingen en richtinggevende adviezen, omdat men weet dat die uitsluitend zijn ingegeven door het belang dat de burger heeft bij een goed werkend gerecht.

Kortom: de HRJ is na 20 jaar een standvastig baken, maar met begrip voor evolutie. Hij werkt accuraat vanuit een visie. Hij is hedendaags maar geworteld in het verleden. Dat mocht wel eens tot uiting komen in een nieuw logo en een meer gebruikersvriendelijke website, nietwaar?

Christian Denoyelle, lid van het Bureau van de HRJ