29 apr 2020 | Column

Iedereen is schuldig en zal liefst geen tegenbewijs leveren

Door Hugo Lamon

(Ge)recht in de spiegel

Recente vacatures

Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
3 - 7 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Douane
0 - 3 jaar
Antwerpen
Paralegal
Arbeidsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Brussel
Advocaat
Arbeidsrecht
5 - 10 jaar
Brussel

Aankomende events

Opgelet: dit artikel werd gepubliceerd op 29/04/2020 en kan daardoor verouderde informatie bevatten.

LAMON op woensdag

Mr. Hugo LAMON is advocaat aan de balies van Limburg en Brussel NL (LAMON LAW).
Hij mengt zich regelmatig in het maatschappelijk debat over justitie.

Iedere woensdag maakt hij op Jubel een persoonlijke beschouwing.

Sommige opiniestukken kunnen in hun helderheid niet worden overtroffen. Gewezen Stafhouder Paul Bekaert (die vorig jaar in zijn boek “De sluipende staatsgreep” als zelfverklaard “avocat romantique” al bezorgd was over de evoluties bij justitie) hekelde in de Tijd de gevolgen van deze bangelijke coronatijden onder de titel “Haal de rechtsstaat uit lockdown”.  Hij wees sober op enkele algemene principes die plots dreigen te worden vergeten:  “Alleen rechters zijn bevoegd om straffen op te leggen. Niet zo in virustijden. Een procureur, die geen rechter is, legt geldboetes op. In werkelijkheid oordeelt en int de politie, die tot nader order geen openbaar ministerie is. Een gemeentebediende, die allerminst rechter is, legt een staf op in het kader van de gemeentelijke administratieve sancties (GAS). Een onafhankelijke, onpartijdige rechter die over de wettigheid  en de evenredigheid van de straffen oordeelt, komt er niet aan te pas. (…) Hoogstens kan een wakkere burger met centen naar de rechter stappen, doch enkel nadat de sanctie is opgelegd.”

Het lijkt een wat overbodige herhaling van wat al voor iedere student in de rechten evident lijkt, maar nauwelijks enkele dagen later blijkt het stuk toch een omgekeerde reactie uit te lokken. Het Nieuwsblad (27 april)  citeert Erwin Dournicourt, Procureur-Generaal in Gent. Natuurlijk, het is geen mercuriale en het zijn woorden die niet gepubliceerd werden in een dubbel peer-reviewed wetenschappelijk tijdschrift. Het staat wel in een van de meest gelezen kranten van het land (en overigens ook herhaald in andere kranten) en uitdrukkelijk tussen aanhalingstekens (wat toch minstens een weerlegbaar vermoeden geeft dat de woorden ook  effectief door hem zijn uitgesproken).  Hij heeft het over de GAS-boetes voor mensen die de ingewikkelde regels inzake de COVID 19-lockdown niet respecteren. Dus over de al dan niet anonieme buren die tot verklikking worden aangezet om het gedrag aan te klagen van niet altijd even sympathieke asocialen die in grote getale barbecues organiseren in hun tuin, of de hangjongeren die in groep doelloos ronddolen en zich in hun hunker naar erkenning pas gelukkig voelen wanneer ze op verwerpelijke wijze op de politiemensen spuwen, maar ook de wat vereenzaamde en bejaarde astmapatiënt die even op een zitbank rust bij zijn dagelijkse wandeling in de buurt, de vijftiger die een juridisch niet essentiële verplaatsing doet naar zijn dementerende vader die een andere provincie woont, of de smachtende adolescent die hormonaal aangestuurd onder de boom in het stadspark op zoek is naar fysieke prikkels bij zijn eerste liefde-voor-het-leven. Allicht allemaal in overtreding met de letter van de regel die zo voorbeeldig door de overheid werd gecommuniceerd, maar ook allemaal met de ratio legis? In normale omstandigheden is dit het werk van de rechter, die afweegt rekening houdend met de concrete omstandigheden. En natuurlijk is de volksgezondheid primordiaal, maar kille regels zijn geen recht.

Het Nieuwsblad citeert de Procureur-Generaal van Gent: “We hebben een optie om mensen te dagvaarden voor de politierechtbank of hen voor de correctionele rechtbank te slepen. Als overtreders die voor het eerst in de fout zijn gegaan hun minnelijke schikking betalen, is hun zaak van de baan. Maar we hebben ook een nieuw plan  rond wanbetalers voorgelegd aan de minister van justitie”. De krant meent te weten dat  volgens het plan wanbetalers zelf het initiatief zullen moeten nemen om voor de politierechtbank te verschijnen en hun onschuld aan te tonen. “Doen ze dat niet en blijven ze het bevel tot betaling negeren, dan zal de boete automatisch geïnd worden door de fiscus. Het afgetrokken bedrag zal je dus op je belastingbrief terugvinden. Zo ontsnapt er niemand”. Andermaal tussen aanhalingstekens geciteerd door de krant.

Het zijn woorden in de krant en het is maar een plan dat blijkbaar nog moet worden goedgekeurd (ja toch? En door wie? En moet dat écht? En is er nog plaats voor enige beoordeling? En wat als de reactie van de buren kadert in een langdurige burenruzie en hoe gaat dit dan in de na-coronatijd evolueren?)

Is het gerechtvaardigd om nu toch bang te worden voor wat er zich nu voltrekt? En als we de rechtsstaat nu tijdelijk afschaffen, kan die dan ooit nog terugkomen en zo ja onder welke omstandigheden? En willen we dat eigenlijk wel? En waarom zwijgen we dan met z’n allen nu? En waarom zeggen zelfs zij die het goed menen dat het nu niet het moment is om moeilijk te doen? Is dat zo?

Hugo LAMON

Meer blogposts lezen van Hugo Lamon? Dat kan hier!

(Ge)recht in de spiegel

Recente vacatures

Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
3 - 7 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Douane
0 - 3 jaar
Antwerpen
Paralegal
Arbeidsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Brussel
Advocaat
Arbeidsrecht
5 - 10 jaar
Brussel

Aankomende events

Blijf op de hoogte

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

2 Reacties

2 Reacties

  1. christian marie cauwe

    Toen in Frankrijk de uitzonderingswetten na de Bataclan de rechtstaat bedreigden, zijn er felle debatten gevoerd onder meer door de balies. Wij mogen als advocaten niet afwezig blijven. Ik twijfel er niet aan dat het bestuur van de OVB op zijn beurt op een meer discrete wijze de gevaren herkent en aankaart bij de Minister van Justitie. Maar dat horen de mensen niet. In het land van Corona wordt door de pers elk lontje graag ontstoken. Misschien moet ook confrater Lamon in het Nieuwsblad een lontje presenteren. “Wij pikken dit niet, en u hoeft dit ook niet te pikken” zou het kunnen klinken.

    Antwoord
  2. Marie Hélène de Cannière

    Ik vraag mij eerlijk gezegd af of er niet een reeks van onze fundamentele rechten door de coronamaatregelen gewoon genegeerd worden? Kan dit eigenlijk zomaar? Mensen verbieden om elkaar te zien in familieverband, bijvoorbeeld? Mensen verbieden om zich vrij te verplaatsen? Daar boetes voor uitdelen? Ik ben absoluut geen jurist, maar ik heb het gevoel dat onze fundamentele rechten eigenlijk met de voeten worden getreden hiermee. En dat wij daar als burgers braaf in meegaan…

    Antwoord

Een reactie versturen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.