Echtscheiding door onderlinge toestemming. Is een notariële akte nodig? cover

13 sep 2022 | Civil Law & Litigation

Echtscheiding door onderlinge toestemming. Is een notariële akte nodig?

Recente vacatures

Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
3 - 7 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Douane
0 - 3 jaar
Antwerpen
Paralegal
Arbeidsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Brussel
Advocaat
Arbeidsrecht
5 - 10 jaar
Brussel

Aankomende events

Opgelet: dit artikel werd gepubliceerd op 13/09/2022 en kan daardoor verouderde informatie bevatten.

Een notaris, advocaat of bemiddelaar kan een EOT-overeenkomst opstellen. Maar in welke gevallen is het noodzakelijk of aangewezen om de notaris in te schakelen?

Een onroerend goed in de EOT-overeenkomst?

Wanneer een onroerend goed, bijvoorbeeld de gezinswoning, deel uitmaakt van het gemeenschappelijk vermogen moet je (ook) de notaris inschakelen. Over welke situaties gaat dit?

  • Partijen kunnen kiezen om de gezinswoning te verkopen aan een derde. De notaris zal die akte (de verkoopakte) moeten verlijden. Als de verkoop gebeurt vóór de EOT-overeenkomst, is er verder geen tussenkomst meer nodig van de notaris voor de EOT-overeenkomst. Er is namelijk geen onroerend goed meer in de huwgemeenschap. Wanneer partijen bij het indienen van hun verzoekschrift nog een woning in de huwgemeenschap hebben, maar van plan zijn om die te verkopen, hebben ze in principe geen notariële akte nodig. Er is geen reden tot hypothecaire overschrijving van het voornemen tot verkoop. Toch zijn er rechtbanken die de voorlegging van een notariële akte eisen voor ze het echtscheidingsdossier aanvaarden.
  • Als partijen beslissen om het onroerend goed in onverdeeldheid te behouden, hebben zij hiervoor ook een notariële akte nodig.
  • Tot slot kan het zijn dat partijen de gezinswoning willen toebedelen aan een van hen. Ook in dat geval hebben ze een notaris nodig die deze afspraken opneemt in een akte van toebedeling.

De bemiddelaar en de notaris kunnen afspreken elk hun deel te doen. Dat wil zeggen, het is niet nodig dat de notaris een volledige EOT-overeenkomst notarieel opmaakt. De bemiddelaar kan de volledige overeenkomst met de partijen opmaken, inclusief de afspraken over de toebedeling van het onroerend goed. De notaris neemt de afspraken rond de toebedeling over in een notariële akte. Vervolgens wordt de akte overgeschreven in de registers van de AAPD (hypotheekkantoor).

Voorbeeldclausules EOT-overeenkomst

Beide professionals nemen dan best elk in hun akte/overeenkomst een verwijzing op naar de tekst van de ander.

Dit zou voor een notaris bij voorbeeld volgende tekst kunnen zijn

“ Partijen verklaren een onderhandse overeenkomst voorafgaand aan de echtscheiding door onderlinge toestemming te hebben getekend op … (datum), waarin ze zowel hun vermogensrechtelijke als hun familierechtelijke afspraken hebben opgenomen.

Deze notariële akte zal samen met de onderhandse overeenkomst één geheel vormen, en beide zullen dus niet los van mekaar gelezen of begrepen kunnen worden.

Vandaag verschijnen partijen voor de notaris om hun afspraken aangaande de toebedeling van de onroerende goederen zoals overeengekomen in het voormelde onderhandse document, te hernemen en te bevestigen in onderhavige notariële akte, met het oog op de overschrijving ervan zoals omschreven in artikel 1287 Gerechtelijk Wetboek in fine.

Deze toebedeling vindt plaats onder de opschortende voorwaarde van het definitief worden van de echtscheiding door onderlinge toestemming op basis van de voormelde onderhandse regelingsovereenkomst.

Een afschrift van deze akte van toebedeling zal samen met een exemplaar van de afzonderlijke onderhandse overeenkomst als bijlage worden gevoegd bij het verzoekschrift tot echtscheiding door onderlinge toestemming.”

De bemiddelaar die de onderhandse EOT-overeenkomst opmaakt, kan het volgende opnemen

“Het onroerend goed … (aanvullen met beschrijving) wordt toebedeeld aan partij X/Y, verder ook genoemd ‘de overnemer’.

Partijen voorzien hieronder hun afspraken met betrekking tot de toebedeling van het onroerend goed en bevestigen dat zij deze afspraken in een notariële akte, te verlijden voor notaris xxx, zullen bevestigen. De notariële akte zal samen met deze onderhandse overeenkomst één geheel vormen, en beide zullen dus niet los van mekaar gelezen of begrepen kunnen worden. Een afschrift van de akte van toebedeling zal samen met een exemplaar van de onderhavige overeenkomst als bijlage worden gevoegd bij het verzoekschrift tot echtscheiding door onderlinge toestemming.”

Een persoonlijke uitkering tussen ex-echtgenoten?

Stel, er is geen onroerend goed in de huwgemeenschap. De gezinswoning bevindt zich bijvoorbeeld in een vennootschap, of is een eigen goed van een van de echtgenoten. Is er in dat geval tussenkomst van een notaris noodzakelijk?

Neen, de onderhandse overeenkomst opgemaakt door de bemiddelaar voldoet in dat geval perfect. Het is wel belangrijk om aan partijen het verschil in uitvoerbaarheid uit te leggen. Nemen we het voorbeeld van een persoonlijke uitkering tussen ex-echtgenoten die is afgesproken in de EOT-overeenkomst.

Als deze afspraak is opgenomen in een notariële akte dan kan de uitkeringsgerechtigde de overeenkomst meteen gedwongen ten uitvoer leggen en dus bijvoorbeeld een gerechtsdeurwaarder vragen om beslag te leggen. Een tussenstap bij de rechtbank om een uitvoerbare titel te bekomen is niet nodig.

Wanneer de overeenkomst is opgenomen in een onderhandse overeenkomst, dan zal men eerst via de rechtbank moeten om voor recht te horen zeggen dat de persoonlijke uitkering betaald moet worden conform de gemaakte afspraken in de onderhandse EOT-overeenkomst.

De uitvoerbare kracht van de notariële akte is evenwel niet zaligmakend. Ook als de overeenkomst in de notariële vorm werd opgemaakt, is een nauwkeurige omschrijving van de betaalverplichting noodzakelijk. De overeenkomst moet het bedrag van de schuldvordering bepalen, of minstens toelaten dat het bedrag ervan op objectieve wijze kan worden bepaald. Er mag dus geen mogelijkheid van (ernstige) betwisting over de modaliteiten van de verbintenis zijn.

En daar zit vaak het probleem. Als uitvoering noodzakelijk wordt na de echtscheiding, dan is dat dikwijls omdat een van de partijen meent dat er gewijzigde omstandigheden zijn, of omdat er discussies zijn in verband met de interpretatie van de overeenkomst. In dat geval zullen de ex-partners sowieso (notariële akte of niet) aan de rechtbank moeten vragen om uitspraak te doen over de betwiste aspecten van de EOT-overeenkomst.

Een onderhoudsbijdrage voor kinderen?

Een onderhandse overeenkomst inzake onderhoudsgeld voor kinderen heeft sowieso uitvoerbare kracht: de rechtbank homologeert namelijk de afspraken voor de minderjarige (opgelet, niet voor de meerderjarige) kinderen als onderdeel van het echtscheidingsvonnis, zodat deze afspraken uitvoerbare kracht krijgen.

Bovendien voorziet de wet ook in een ontvangstmachtiging wanneer de onderhoudsbijdrage voor de kinderen niet stipt wordt voldaan, zodat de effectieve tenuitvoerlegging op een eenvoudige manier kan gebeuren.

Nele Meersman – www.verdeel.be


Meer weten?

Meer uitleg over de vele aspecten van de EOT vindt u terug in Handboek Echtscheiding door onderlinge toestemming voor scheidingsprofessionals van Nele Meersman en Vera Steyvers dat nu verkrijgbaar is bij KnopsPublishing.

Nele Meersman en Vera Steyvers geven over dit topic ook een opleiding gericht op notarissen waarin de familierechtelijke en vermogensrechtelijke aspecten aan bod komen.

Recente vacatures

Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
3 - 7 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Douane
0 - 3 jaar
Antwerpen
Paralegal
Arbeidsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Brussel
Advocaat
Arbeidsrecht
5 - 10 jaar
Brussel

Aankomende events

Blijf op de hoogte

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

0 Reacties

0 reacties

Een reactie versturen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.