Fleer op één

In Fleer op één reflecteert elke eerste van de maand een gerenommeerd rechtsdenker over justitie in België en daarbuiten. Prof. dr. Frank Fleerackers, hoogleraar Rechtsdenken aan de KULeuven, instigeert het project.

Ähnliche Gedanken

Net zoals de lezer wenst het rechtssubject zich bij voorkeur thuis te voelen in een veilige en vereenvoudigende structuur. Ook hij hoopt vooral op “ähnliche Gedanken” te stuiten, minstens op een denkkader dat hem enigszins bekend of althans verkenbaar overkomt*. Zoals het rechtssubject van de jurist verwacht dat deze de meerduidige en dynamische realiteit tot een herkenbare structuur kwalificeert en reduceert, zo verlangt ook de lezer van de auteur dat deze zich, in zijn verwoording van die werkelijkheid, aan een structureel herkenbaar verwachtingspatroon normeert. Zijn taal wordt dan een communicatiemiddel zonder inhoud: zin-loos.

Zo zijn jurist én rechtssubject, auteur én lezer, gedoemd om de al te menselijke drang naar herkenning, kwalificatie en reductie in contrapunt en paradox te confronteren met een inlevingsattitude jegens wat anders, verschillend en dynamisch is. Vandaar het recht van de filosoof, van de denker en de jurist op een differentieel idioom, dat idealiter de verschildynamiek van de werkelijkheid weerspiegelt. Een verplichtend recht, omwille van de effectiviteit van hun menswetenschappelijk denkkader gekoppeld aan de plicht van lezer en subject tot inlevingsvermogen en openheid, dat in het kader van verschillen en geschillenregeling meer dan elders aan de orde is.

*“Dieses wird vielleicht nur der verstehen, der die Gedanken, die darin ausgedrückt sind – oder doch ähnliche Gedanken – schon selbst einmal gedacht hat.” (WITTGENSTEIN, L., Tractatus logico-philosophicus, vert. W.F. Hermans, Athenaeum, Amsterdam, 1989, p. 8-9.)