Het zal je waarschijnlijk niet ontgaan zijn, maar bij deJuristen vinden wij privacy belangrijk. Het recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer en daarmee het recht op privacy is een grondrecht dat in artikel 10 van onze grondwet is opgenomen. Het is een fundamenteel recht dat we niet voor niks hebben opgenomen in de moeder van onze wetgeving. Toch hoor ik veel te vaak opmerkingen als: “privacy is dood” of “ik heb niks te verbergen” en “omwille van veiligheid wil ik best wat privacy inleveren”. Eigenlijk schrik ik elke keer weer een beetje als ik dit hoor. Privacy is wel belangrijk, gelukkig nog niet dood (al lijken we soms wel ons best te doen het om zeep te helpen) en je hebt zeker wel wat te verbergen. O ja en veiligheid is heel relatief als iedereen alles van je weet. Hieronder zal ik uitleggen waarom.

Privacy

Privacy gaat over jouw persoonlijke levensruimte. De plek waar je jouw eigen wetten en regels bepaalt. Waar je je kunt gedragen zoals je wilt en waar geen sociale normen worden opgelegd. Meer concreet: privacy gaat over jouw gedachten, over wat je binnen jouw huis doet en zegt, wat je opschrijft en hoe je gedraagt. Privacy is een ruim begrip waar veel onder kan vallen. Privacy beschermt de ontwikkeling van de persoonlijke identiteit. Wanneer mensen nooit alleen gelaten worden hebben zij geen kans om tot zichzelf te komen en zich te ontwikkelen. Maar privacy is niet alleen van belang voor individuen, maar ook voor de samenleving als geheel. Zonder zelfstandige identiteitsvorming kan er geen zelfstandig burgerschap tot stand komen en daarmee kan er ook geen goed functionerende democratische rechtsstaat bestaan.

Ik geef toe, het begrip privacy is best wel ingewikkeld. Laten we eens kijken naar de hierboven genoemde stellingen:

Privacy is dood
Hoewel Google inderdaad meeleest met je e-mail, je je niet fatsoenlijk door Amsterdam kunt bewegen zonder door beveiligingscamera’s opgenomen te worden en de Albert Heijn via je bonuskaart zorgvuldig bijhoudt wat allemaal koopt is het volstrekte onzin om te zeggen dat privacy niet meer bestaat. Zolang we het nog altijd niet oké vinden als iemand ongevraagd je huis komt binnen walsen, ongevraagd met een telelens jouw leven op de gevoelige plaat zet of vragen stelt over je drank en drugsgebruik bestaat privacy nog. Waarom? Omdat we er waarde aan hechten dat we bepaalde zaken gewoon voor onszelf kunnen houden. En zolang we er waarde aan hechten is privacy springlevend.

Ik heb niks te verbergen

Als jij dat traantje wegpinkt in een donkere bioscoop, dat puistje uitknijpt in de spiegel van de lege toiletruimte of gezellig ligt te snurken in je bedje schrik je vast en zeker als iemand onverwacht het licht aanzet, binnen komt walsen of over je heen buigt. Waarom? Je hebt liever niet dat anderen dat zien. Soms is het maar heel onschuldig en soms niet, maar hoe dan ook iedereen heeft wel iets te verbergen.

“Human knowledge and human power meet in one,” zo schreef Francis Bacon in de 16e eeuw. Hoewel Bacon dit een positieve ontwikkeling noemde, heeft macht die met kennis gepaard gaat ook negatieve aspecten. Met kennis kunnen mensen ook kwaad doen. Zo maakten de nazi’s in de Tweede Wereld oorlog gebruik van een registratiesysteem van Joden en niet-Joden. Door daarnaast een identificatielicht in te voeren met identiteitskaarten waarop een grote “J” gezet werd wanneer mensen Joods waren, konden Nederlandse Joden moeiteloos opgespoord en opgepakt worden. De gevolgen daarvan zijn bij iedereen wel bekend. Maar ook op minder ingrijpende wijze kan kennis over mensen negatieve gevolgen hebben voor betrokkenen. Zo zal een werkgever misschien niet zo snel kiezen voor een sollicitant die met duidelijk een glaasje te veel op, afgebeeld staat op een foto op zijn Facebook prikbord.

Mensen hebben nu eenmaal geheimen en zij hebben er een (al dan niet economisch) belang bij deze geheimen af te schermen van de buitenwereld. Niet alleen omdat dit van belang is voor de eigen ontwikkeling maar ook omdat bepaalde geheimen, wanneer zij uit hun originele context gehaald worden, iets heel anders kunnen lijken dan wat zij werkelijk inhouden.

Omwille van de veiligheid wil ik best wat privacy inleveren

Dat wil je eigenlijk niet. Waarom niet? Wat is een beetje privacy en wat is veiligheid? Welk deel van je privacy lever je dan in? Wie bepaalt dat? En bij wie lever je het in? Wanneer is het veilig? En wat is de grens?

Juist omdat privacy en veiligheid lastig te definiëren begrippen zijn, is het van groot belangrijk dat heel duidelijk is waarom het recht daarop beperkt zou moeten worden. Duidelijke afspraken en goede redenen zijn essentieel. “Een beetje privacy inleveren voor veiligheid” is daarmee dus ook een holle frase die in de toekomst zeer nadelig kan uitpakken. Bijvoorbeeld als het is mislukt om de “veiligheid” te herstellen. Die- of datgene die jouw veiligheid op het spel zette beschikt dan misschien wel over heel veel informatie over jou.

Wenst u meer informatie? Neem contact op met deJuristen!