Hoorde u de eerste minister ook op de televisie zeggen dat hij een beetje moet glimlachen als hij ziet “dat er een procureur is in Brussel met een heel duidelijk PS-etiket die corruptie bij politici wil onderzoeken. Dan denk ik dat ze bij de PS blij zijn dat ze hem benoemd hebben. Dan heeft hij voor de rest van zijn leven werk”? Als er magistraten zouden zijn met een PS-signatuur, zouden er dan ook met een N-VA-signatuur zijn? En vindt de eerste minister dan dat er te weinig van die laatste soort zijn?

Ging de discussie bij de benoeming van die procureur niet eerder over de vraag of het een Nederlandstalige of Franstalige moest zijn? En hoezo, de PS benoemt magistraten? Ja, hoezo benoemt een politieke partij anno 2025 magistraten in ons land? En als de PS nu in de oppositie zit, meet de N-VA zich nu de bevoegdheid toe om voortaan de magistraten te benoemen? Zou de eerste minister het bestaan niet kennen van de Hoge Raad voor de Justitie, die magistraten benoemt en bevordert? Zou de premier weten dat die voor de helft is samengesteld uit rechtstreeks verkozen magistraten (is dit te democratisch?) en voor de andere helft uit personen benoemd door de Senaat met een tweederdemeerderheid (netjes en evenwichtig verdeeld volgens het systeem-D'Hondt en dus in samenspraak met meerderheid en oppositie)? Moeten de zeer waardevolle mensen die op voordracht van de N-VA in de Hoge Raad zijn benoemd zich nu zorgen gaan maken over hun onafhankelijkheid wanneer de premier van dit land magistraten opdeelt volgens de door hem ingeschatte politieke kleur? Zou de eerste minister de magistraten ook opdelen volgens hun filosofische en religieuze overtuiging? Heeft de eerste minister eigenlijk al ooit eens een diepgaand gesprek gehad met een magistraat? Zou hij dan in voorkomend geval niet beter begrijpen hoe misplaatst zijn oordeel is? Zou de eerste minister eigenlijk weten dat magistraten natuurlijk ook een eigen mening mogen hebben, maar dat zij omwille van de onafhankelijkheid en onpartijdigheid altijd discreet moeten zijn en dat, wanneer hij in een concrete zaak een rechter zijn persoonlijke opvattingen laat doorwegen, hij kan worden gewraakt? Zou de premier zich door de recente gebeurtenissen in de Verenigde Staten hebben laten inspireren, waar Trump magistraten als zijn lijfeigenen beschouwt, maar waar in deze zeer andere context het toch zo blijft dat het Supreme Court (met een meerderheid benoemd door Republikeinen) toch niet naar zijn pijpen danst? Zou prof. Koen Lemmens dan toch gelijk hebben wanneer die in een interview met Knack zegt dat hij zijn woorden wikt wanneer hij de woorden van Bart De Wever “beneden het niveau van de premier” vindt en dat dit “trumpiaans van de Aldi is”? Zou de eerste minister zich nog herinneren dat hij als formateur van zijn regering een gezamenlijk memorandum ontving van de drie hoogste rechtscolleges (het Grondwettelijk Hof, het Hof van Cassatie en de Raad van State) die er toen op wezen dat om de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht te vrijwaren “het uiterst belangrijk (is) dat een constructieve en permanente dialoog tot stand kan worden gebracht tussen de drie machten, om een klimaat van wantrouwen te vermijden en om de voor de rechtsstaat noodzakelijke evenwichten te beschermen”? Heeft de premier die oproep gelezen (vraag), maar indien dit zo zou zijn (twijfel), is het dan niet zo dat hij er in ieder geval niet het minste gevolg aan heeft gegeven (zekerheid), en blijft de vraag dan niet onbeantwoord waarom de regering zo obstinaat de dialoog met de magistratuur weigert? Waar zit de minister van Justitie eigenlijk? Is het daar aangenaam vertoeven, zo onder het maaiveld, terwijl de magistratuur in rep en roer staat? Wat zou Bart Willocx (eerste voorzitter van het hof van beroep te Antwerpen) bedoelen wanneer hij in een interview met De Tijd (3 mei) laat noteren: “Je kan de rechtsstaat met een bulldozer aanpakken, zoals de Amerikaanse president Donald Trump of zijn Turkse collega Recep Tayyip Erdogan. Maar je kan hem ook stap voor stap laten eroderen. Op een bepaald ogenblik erodeert de dijk. Als de maatschappij ons in de hoek blijft duwen en we doen niets, dan zijn we medeplichtig aan de teloorgang van justitie. Dat laat ik niet gebeuren, vooral niet uit bekommernis voor de vele mensen die erop moeten kunnen rekenen”? Van welk signatuur zou hij zijn? Misschien wel van die bedreigde soort van gemotiveerde civil servants die hun missie voor de vrijwaring van het algemeen belang ter harte nemen? Moeten alle rechtgeaarde democraten nu niet samen met hem recht veren?

Hugo Lamon

Lees hier meer columns van meester Hugo Lamon over Justitie.

Op de hoogte blijven van alle nieuwigheden binnen justitie, advocatuur en de juridische en fiscale wereld? Volg Jubel.be op LinkedIn.