Meester Frank Van Vlaenderen schreef deze column “En de ‘meute’ dan” [1] naar aanleiding van de procedure die momenteel loopt tegen de aanpassing van de structuren van de OVB. Hij schrijft deze bijdrage in eigen naam.

Een proces

Drie advocaten startten voor de Raad van State een procedure tegen hun beroepsorganisatie, de Orde van Vlaamse Balies (OVB) omdat voor hen de wijziging in de structuren een afbreuk doet aan het democratisch gehalte van het hoogste orgaan, de algemene vergadering.

De Raad van State oordeelde op 14 maart 2022 dat hij geen rechtsmacht heeft om kennis te nemen van deze procedure omdat al de handelingen van de organen van de orde van advocaten onttrokken zijn aan de controle van de administratieve rechter[2].

Over de grond van de problematiek werd dus niet geoordeeld.

Wat voorafging

Na een kakofonisch onderzoek onder leiding van dirigent en toenmalig bestuurder Hugo LAMON, besloot de algemene vergadering[3] met nipte 2/3 meerderheid, het aantal rechtstreeks verkozen leden van de algemene vergadering te herleiden en het aantal ambtshalve aangestelde functieleden (stafhouders en vicestafhouders) te verhogen.

De discussies vooraf aan de stemming waren kafkaiaans noch haarklieverij[4], het was een open democratisch debat in de algemene vergadering over de toekomst van de OVB en de advocatuur.

Het pleit werd gewonnen door de instituten binnen de OVB, die met de hervorming de verbinding met de basis/de advocaten beoogden te verbeteren.

De directe democratie binnen de organisatie van de advocatuur werd afgebouwd. Het zou beter worden met minder rechtstreeks verkozen afgevaardigden en meer ambtshalve aangestelde afgevaardigden, nu niet alleen de stafhouders maar ook de vicestafhouders of pro-stafhouders van de onderscheiden balies [5].

Het resultaat

De vraag moet gesteld worden of het nu beter geworden is.

Mijn antwoord is: neen.

Terecht klagen advocaten tot op heden over immobilisme binnen hun beroepsstructuren, het gebrek aan visie en daadkracht aan. Met lede ogen zien de advocaten hun juridische marktaandeel verder afkalven. Door de bressen in de dijken stroomt het water naar andere juridische en sociale beroepen.

De hybris van de structuren – met het alom verkondigen dat de advocaat excelleert in de juridische dienstverlening – brengt geen aarde aan de dijken.

Do the things that make the flags wave!

Iemand moet op tafel slaan en duidelijk zeggen dat het genoeg is geweest.

Elke advocaat heeft als eerste opdracht de humane waarde van ieder individu én de samenleving te beschermen. Dit vergt de onnatuurlijke houding om te staan waar men gaat lopen, te zeggen waar men gaat zwijgen, de moed hebben te zeggen ‘L’autre c’est moi’[6].

Geen enkel ander juridisch beroep heeft deze opdracht of kan/wil deze de hare maken. Dit is het natuurlijk monopolie van de advocatuur.

Iedere advocaat is ook en gelijktijdig een ondernemer, die in de juridische markt de concurrentie aangaat met andere juridische dienstverleners en winstmaximalisatie beoogt.

Het is de taak van de structuren om de advocaat bij te spijkeren in de basisopdracht én het aandeel van de advocatuur in de juridische markt te verstevigen.

The public is indispensable

De OVB werd in september 2020 gewaarschuwd dat als de advocaten niet kunnen geloven in de toekomst, zij minder bezig zijn met het heden; dat investeren in het herwinnen van het vertrouwen van de advocaten essentieel is; dat advocaten ons kapitaal zijn.

Het protest in de advocatuur borrelt naar de oppervlakte[7].

De drie advocaten vochten voor hun geesteskind, zoals ieder vader of moeder doet en terecht.

Maar meer nog dan de drie advocaten of de Raad van State, is het publiek de ultieme toezichthouder op de advocatuur.

Gent, 21 maart 2022

Frank Van Vlaenderen -Advocaat

Lid van de algemene vergadering van de Orde van Vlaamse Balies

[1]Titel gekozen naar aanleiding van de publicatie Recht is niet gelijk aan wat wij zelf van vinden van mr. Peter Callens, huidige voorzitter van de OVB in zijn rubriek ‘Voorzitter op vrijdag’ 13 januari 2022.

[2]Arrest Raad van State IX kalmer nr. 253.209 van 14.03.2022 zaak A.230.960/IX-9717 zie http://www.raadvst-consetat.be/?lang=nl&page=lastmonth.

[3]Verslag algemene vergadering OVB 27 november 2019.

[4]H. LAMON, Haatgevoelens tegen de Orde van Vlaamse Balies leveren niets op. Jubel 16 maart 2022.

[5]Een stafhouder is het hoofd van de plaatselijke orde van advocaten/balie, verkozen voor een jaarlijks mandaat.

Een vicestafhouder verkozen voor een jaarlijks mandaat ter ondersteuning van de stafhouder en kandidaat opvolger bij volgende verkiezing.

Een pro-stafhouder de voorganger van de nieuw verkozen stafhouder.

De deelname van de advocaten aan de jaarlijkse verkiezingen: gemiddeld 50%.

[6] ‘L’enfer, c’est les autres.’ J.P. Sartre , Huis Clos

[7] S. VERBIST, “Balies zijn verbinding met advocaten kwijt”, De Tijd 18 maart 2022, https://www.tijd.be/opinie/algemeen/balies-zijn-verbinding-met-advocaten-kwijt/10374338.html.