Meer dan zes jaar na de moordaanslagen op de luchthaven van Zaventem en in het metrostation Maalbeek komt het grote assisenproces op gang. Een dossier van 300 kartons (ondanks de digitalisering nog steeds de maatstaf voor de omvang van een strafdossier), een akte van beschuldiging van meer dan 500 pagina’s (weerzinwekkend lang) en een volksjury die 30.000 vragen moet beantwoorden (onwezenlijk).
Nog voor de aanvang van het proces was er al heisa over de inrichting van de speciaal daarvoor ingerichte zittingszaal (de kooien voor de beschuldigden dienden te worden verwijderd) en nu zijn er al incidenten over de wijze waarop de beschuldigden van de gevangenis naar de zittingszaal worden overgebracht (veiligheidscategorie 3, wat dus blijkbaar betekent met veiligheidsvest, geblinddoekt en met een hoofdtelefoon die luide “satanische muziek” verspreidt, volgens sommigen heavy metal). Het proces zou naar schatting zes tot acht maanden duren en het staat in de sterren geschreven dat de media de volgende maanden uitvoerig zullen berichten over merkwaardigheden en uitschuivers.
En toch benadrukt iedereen het belang van dit proces. Slachtoffers, die inzicht willen verwerven in de ‘waarom’-vraag. Vele burgers, die willen weten of de overheid wel gepast heeft gereageerd. De samenleving die zich democratisch noemt en geen genoegen mag nemen met wraak- of schandpaaljustitie en blij moet zijn wanneer er een eerlijk proces komt. De vraag blijft natuurlijk of het gerechtelijk apparaat aan die hooggespannen verwachtingen kan voldoen. In Frankrijk is het proces van de aanslagen alles bij elkaar genomen op een ordentelijke manier verlopen. Het kan hier inspirerend werken en het doet de hoop ontstaan dat het hier ook kan, ook al zijn er al na twee dagen drie juryleden opgestapt (van de 12 effectieven en 24 plaatsvervangers).
Wie aan de zijlijn meekijkt, kan alle actoren in dit assisenritueel enkel veel moed en volharding toewensen en vooral veerkracht.
Ook voor wie het overleefde, is wat rest een levenslang trauma. Sommigen willen de zittingen bijwonen, anderen ontvluchten ze. Zullen zij die komen luisteren de horror kunnen blijven aanhoren?
Veerkracht voor de slachtoffers, die op het verkeerde moment op de verkeerde plaats waren. Ook voor wie het overleefde, is wat rest een levenslang trauma. Sommigen willen de zittingen bijwonen, anderen ontvluchten ze. Zullen zij die komen luisteren de horror kunnen blijven aanhoren? Een aantal van hen draagt een rood lintje en wil door de pers met rust worden gelaten. Zal het lukken om hun wens te respecteren, zodat ze anoniem kunnen blijven in dit mediageniek proces?
Veerkracht voor de advocaten die voor een van de partijen optreden. Het vergt volharding om meer dan een half jaar gefocust te zijn op één zaak. Er is ook geen gewenning mogelijk voor terreur. Ook zij die gelouterd zijn door eerdere ervaringen als advocaat in zaken van extreem geweld zullen moeilijke momenten hebben. Hopelijk zullen zij zich in hun doen en laten enkel laten leiden door de belangen van hun cliënt, zoals de deontologie het vereist, en aan de lokroep kunnen weerstaan om tot meerdere eer en glorie van zichzelf pirouettes te draaien in de media.
Veerkracht voor de juryleden. De samenleving verwacht te veel van deze mensen. Ze moeten meer dan een half jaar hun leven on hold zetten om in een wereld te worden ondergedompeld van extremistisch terrorisme. Er weegt op hen de loodzware taak om de samenleving met zichzelf in het reine te laten komen. Juryleden mogen zich daarbij niet door wraak of de waan van de dag van de publieke opinie laten leiden. Zullen ze het kunnen volhouden?
Veerkracht voor de assisenvoorzitter en haar assessoren. Het is moedig om als eerste voorzitter van het hof van beroep zelf de zittingen te leiden, wat de betrokkene kwetsbaar maakt. Hopelijk zullen we als samenleving ook enige mildheid aan de dag leggen als er al eens iets misloopt.
Veerkracht voor de woordvoerder van de assisenzaak. De gewezen voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg heeft zelf uitgesproken meningen, die hij soms naast zich neer zal moeten leggen. Zal hij het soms onuitlegbare toch toegankelijk kunnen maken voor het brede publiek? Het is een titanenwerk, maar hij is gehaaid en heeft veel ervaring. Maar het blijft ook maar een mens.
Veerkracht voor de journalisten. Ze zullen iedere dag moeten berichten en nieuws produceren. In het Franse proces ontstond er een debat of journalisten over alles moeten berichten. Ook over de strapatsen van beschuldigden die niets meer te verliezen hebben en de journalisten willen gebruiken als een megafoon voor hun extreem gedachtengoed?
Veerkracht voor justitie in het geheel. Het proces heeft een groot maatschappelijk belang en zal het vertrouwen van de bevolking in justitie mee bepalen. Er is geen andere optie dan de zaak tot een goed einde te brengen.
Lees hier eerdere columns van Hugo Lamon
Op de hoogte blijven van alle nieuwigheden binnen de juridische en fiscale wereld?
Volg Jubel.be op LinkedIn
0 reacties