Net op het ogenblik dat deze wekelijkse bijdrage het levenslicht ziet, werd het wat duister. Al even is er in de media commotie over het lot van vijf veertienjarigen en twee vijftienjarigen die vorige zaterdag in een privéwoning wat aan het “chillen” waren, voorzien van pintjes en een breezer maar blijkbaar in afwezigheid van ouders. Ze kregen het onverwachte bezoek van de politie, werden opgepakt, verhoord in het politiekantoor en daarna naar het justitiepaleis vervoerd, waar sommigen op zondag uren moesten wachten op een verhoor door de jeugdrechter. In de media viel te lezen dat die jeugdrechter hen een maand huisarrest gaf, gekoppeld aan verplichte dienstverlening.

Eén van de ouders contacteerde een mediageniek advocaat en meteen werd het een maatschappelijk thema. De kinderrechtencommissaris mocht zelfs reageren in de studio’s van Terzake. Haar haar was in een dotje. Dat gaf haar iets sympathieks. Ze was blijkbaar nog niet naar de kapper kunnen gaan, in tegenstelling tot al die politici die protserig op sociale media foto’s hebben verspreid over hun snelle kappersbezoek op zaterdagmorgen. De kinderrechtencommissaris behoorde, samen met de minderjarige bevolkingsgroep waarvoor ze opkomt, niet tot die geprivilegieerden. Ze gaf ook terloops ootmoedig toe dat de zaak van de chillende fuivers meer aandacht kreeg omdat er toch kapitaalkrachtige ouders waren die aan agendasetting konden doen. Dat maakt de behandeling van die minderjarigen natuurlijk niet minder betreurenswaardig, maar was er ook dezelfde aandacht geweest indien de feiten zich hadden afgespeeld in een achterstandsbuurt en de jongeren voornamen hadden die een allochtone origine doen vermoeden?

De gekende feiten zijn deze die door de ouders de wereld zijn ingestuurd, want dossiers over minderjarigen zijn in hun belang normalerwijze vertrouwelijk. Wat we dus zo te weten kwamen, lijkt erop te wijzen dat veertienjarigen alcohol nuttigden en alle ouders elders waren (al dan niet zelf de coronaregels overtredend). Het is natuurlijk verschrikkelijk ouderwets om daarop te wijzen, maar het is misschien vanuit juridisch oogpunt ook niet volstrekt irrelevant.

De politie stelde een inbreuk op de coronaregels vast. Die gelden voor iedereen, ook voor veertienjarigen. We leven niet in een politiestaat en dus wordt het optreden van de politie geregeld. Het College van Procureurs-Generaal stelde hiervoor richtlijnen op. De minister van Justitie verwees ernaar in een interview alsof het iets was dat hem door een bovenaardse macht werd opgelegd. Mag er toch nog even aan worden herinnerd dat hij eerder wees op de dringende noodzaak van strenge handhaving van de coronaregels, overigens met instemming van veel van de in de media opgevoerde influencers en andere iconen? Uw blogger kent niets van strafrecht, maar zou het kunnen dat die richtlijnen verschillende opties voorzien wanneer minderjarigen rebelleren tegen de coronaregels, afhankelijk van de ernst en omstandigheden van de feiten en de situatie van de minderjarigen? Het is, bij gebrek aan kennis, misschien niet de juiste omzendbrief, maar zijn er niet verschillende mogelijkheden: een waarschuwing bijvoorbeeld, of herinnering aan de wet of een oproeping op het parket of nog een vordering voor de jeugdrechter? Is dat laatste niet enkel aangewezen bij zeer ernstig en/of herhaald gevaar voor de openbare veiligheid? Was dat hier het geval? Enkel wie het volledige dossier kon inkijken kan zich daar een oordeel over vormen. Wat weten we eigenlijk over de precieze omstandigheden?

Intussen hebben velen sympathie en empathie met al die jongeren voor wie nu al een jaar lang het leven op slot is. Allicht hebben zij op veertien jaar ook dingen gedaan waar ze toen niet op wilden gewezen worden en waar ze nu met melancholie met in de door de tijd aangedikte verhalen aan terugdenken.

Het debat gaat best enkel over de feiten. Indien de jeugdrechter op grond daarvan oordeelde dat er een ernstig gevaar was voor de openbare veiligheid, is een sanctie allicht gepast. Indien dat niet het geval was, zal de zaak in beroep door een andere magistraat worden rechtgezet.

Het is maar zelden een goed idee om feiten die door minderjarigen zijn gepleegd in de media uit te smeren. En allicht moet het debat ook gaan over de rol van de ouders. En misschien is het nuttig om de hele coronaregels te evalueren en daarbij ook de vraag of die richtlijnen van de Procureurs-Generaal niet beter worden ingeschreven in een wet na een parlementair debat? Maar toegegeven, bent u er dan zeker van dat de wet er zo fundamenteel anders zou uitzien dan wat er nu in de richtlijnen staat?

Hugo LAMON

***

Meer blogposts lezen van Hugo Lamon? Dat kan hier!