Een recente verzamelwet, die sedert 21 juli 2022 in werking is, wijzigt de reglementering voor cijferberoepen op het gebied van beroepsuitoefening en witwaspreventie. De wet is er gekomen nadat het Grondwettelijk Hof in twee arresten had geoordeeld dat verschillende bepalingen van de wet op de bedrijfsrevisoren en de antiwitwaswet ongrondwettig waren. Hierna bekijken we de impact van de nieuwe wet voor bedrijfsrevisoren, gecertificeerde accountants en niet-gereglementeerde belastingadviseurs.

Beroepsverbod bedrijfsrevisor na verlies van betrouwbaarheid gelimiteerd in tijd

Om te kunnen worden ingeschreven als bedrijfsrevisor moet men aan verschillende voorwaarden voldoen. Eén van deze voorwaarden is dat men ‘betrouwbaar’ moet zijn, wat onder meer het volgende betekent:

• niet beroofd zijn of zijn geweest van de burgerlijke en politieke rechten;
• niet in staat van faillissement zijn of verklaard zijn geweest zonder eerherstel te hebben gekregen;
• niet veroordeeld zijn tot een gevangenisstraf, zelfs voorwaardelijk, van ten minste drie maanden op grond van een inbreuk op o.m. het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen, het Wetboek Economisch Recht of de fiscale wetgeving;
• niet veroordeeld zijn tot een strafrechtelijke geldboete wegens een inbreuk op de antiwitwaswet.

De sanctie bij verlies van ‘betrouwbaarheid’ bestaat erin dat het Instituut voor Bedrijfsrevisoren (IBR) de hoedanigheid van bedrijfsrevisor zal intrekken. Tot voor kort was het verlies van ‘betrouwbaarheid’ onherroepelijk en onbeperkt in de tijd. Eens zich één van de wettelijk bepaalde situaties voordeed, kon men het beroep van bedrijfsrevisor nooit meer uitoefenen.

Met de verzamelwet komt hier nu een einde aan omdat het verbod beperkt wordt in de tijd, gaande van tien tot vijftien jaar, afhankelijk van de situatie. Het Grondwettelijk Hof had immers geoordeeld dat een onherroepelijk beroepsverbod bij verlies van ‘betrouwbaarheid’ onevenredig streng is.

Antiwitwastoezicht op niet-gereglementeerde belastingadviseurs voortaan bij FOD Economie

Ook de tweede wijziging is er gekomen na een arrest van het Grondwettelijk Hof. Het preventief toezicht op niet-gereglementeerde belastingadviseurs m.b.t. witwas was voorheen toegewezen aan het Instituut van de Belastingadviseurs en de Accountants (ITAA).

Het Hof oordeelde dat dit toezicht niet kan worden toegewezen aan het ITAA aangezien dit instituut niet op structurele wijze betrokken is bij de opstelling en handhaving van regels voor de niet-gereglementeerde belastingadviseurs en ook niet beschouwd kan worden als het zelfregulerend orgaan voor deze beroepsgroep.

De Europese regelgeving inzake witwaspreventie vereist evenwel dat deze niet-gereglementeerde belastingadviseurs worden onderworpen aan een toezichtsregime. Om die reden is voortaan de FOD Economie belast om als toezichthouder terzake op te treden.

De uitzondering op het beroepsgeheim wordt uitgebreid

Een laatste wijziging heeft betrekking op het beroepsgeheim van cijferberoepen in het kader van fusie -en overnametransacties.

Bedrijfsrevisoren en gereglementeerde accountants hebben een geheimhoudingsplicht met betrekking tot de informatie die hen in het kader van hun beroep wordt toevertrouwd.

Voor bedrijfsrevisoren voorzag de wet reeds in een uitzondering op de geheimhoudingsplicht voor “de uitwisseling van informatie tussen de commissarissen of de bedrijfsrevisoren van vennootschappen die betrokken zouden zijn bij verrichtingen van fusies, splitsingen, gelijkgestelde verrichtingen, inbrengen van een algemeenheid of van een bedrijfstak.” De verzamelwet voorziet op dit gebied in twee nieuwigheden.

Uitzondering voor het beroepsgeheim uitgebreid naar gereglementeerde accountants

Enerzijds voert de wet een bijna identieke uitzondering in voor het beroepsgeheim van gereglementeerde accountants. Zij riskeren op die manier niet langer een strafrechtelijke sanctionering wegens schending van het beroepsgeheim wanneer in het kader van een herstructurering informatie wordt uitgewisseld met de betrokken commissarissen, bedrijfsrevisoren of andere gereglementeerde accountants.

Let wel, de uitzondering op de geheimhoudingsverplichting geldt niet voor informatie die wordt uitgewisseld in het kader van inbrengen van een algemeenheid of van een bedrijfstak, aangezien dit niet door een gereglementeerde accountant mag worden uitgevoerd.

Bovendien voorziet de wet, gelet op deze nieuwe uitzondering voor gereglementeerde accountants, ook voor bedrijfsrevisoren in de mogelijkheid om informatie te delen met voormelde beroepsgroep in het kader van een herstructurering.

Uitzondering voor het beroepsgeheim bij herstructurering van verenigingen en stichtingen

Anderzijds breidt de wet de besproken uitzonderingen op het naleven van het beroepsgeheim van zowel gereglementeerde accountants als bedrijfsrevisoren uit met betrekking tot informatie die wordt gedeeld in het kader van een herstructurering van verenigingen en stichtingen. Sedert de invoering van het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV) bestaat hiervoor namelijk een wettelijk kader, hetgeen voordien niet het geval was.

Het beroepsgeheim van de cijferberoepen wordt hierdoor dan ook aangepast aan deze nieuwe realiteit.

Besluit

Deze verzamelwet heeft een impact op de wijze waarop bedrijfsrevisoren en gereglementeerde accountants met andere betrokken commissarissen, bedrijfsrevisoren of andere gereglementeerde accountants mogen communiceren in geval van herstructureringen, met uitzondering van inbrengen van een algemeenheid of van een bedrijfstak.

Verder is het een belangrijke vernieuwing voor bedrijfsrevisoren dat een beroepsverbod voor bedrijfsrevisoren ingeval van verlies van ‘betrouwbaarheid’ niet meer voor eeuwig is en wettelijk gelimiteerd wordt in de tijd.

Joost Van Genechten en Leo Peeters
Seeds of Law

Op de hoogte blijven van alle nieuwigheden binnen de juridische en fiscale wereld?
Volg Jubel.be op LinkedIn