Bij het jaareinde hebben we collectief de neiging om de “beste” wensen uit te spreken, maar gelijktijdig ook even terug te blikken op wat achter ons ligt. De jaaroverzichten van de televisiezenders herinnerden ons aan het leed van het afgelopen jaar en daar was weinig aandacht voor rechtszaken. Advocaten en rechters kwamen nauwelijks in beeld. Enkele recente juridische gebeurtenissen haalden de overzichten niet en dus hier even een terugblik (en voor één keer, ook met namen).
Het meest beklijvende beeld van een hardwerkende justitie kwam er misschien wel op 10 december. Op die dag velde het hof van beroep in Gent een arrest over de burgerlijke vorderingen in de twintig jaar oude fraudezaak “Lernout en Hauspie”. De uitgeprinte versie van het 10.855 pagina’s tellende arrest was een kar vol papier en zorgde voor spectaculaire beelden op televisie. Er waren in totaal 9.299 te beoordelen vorderingen, met 4.336 individuele vorderingen die geheel of gedeeltelijk gegrond werden verklaard, waarvan 937 burgerlijke partijen zonder advocaat. Het hof stelde na het arrest vier computers ter beschikking om slachtoffers hun vergoeding te laten opzoeken, maar slechts twee personen maakten daar gebruik van. De mogelijkheid om een afschrift te krijgen van het arrest via de griffie, werd door 23 (!) gedupeerden benut. Intussen melden de media dat het arrest definitief zou zijn omdat niemand tijdig een voorziening in cassatie heeft ingesteld. De benadeelden weten dat de kans op het recupereren van de toegekende 655 miljoen schadevergoeding bijna onbestaand is. In aantal pagina’s werd allicht een Belgisch record verbroken. Hoe zouden echter de advocaten die hebben gepleit en de magistraten die daar zo lang aan hebben gewerkt zich nu voelen, zeker nu die einduitspraak alleen al maar door het tijdsverloop iedere maatschappelijke relevantie lijkt te verliezen?
Op 28 december om 10u30 hebben de advocaten François Viseur, Audrey Lackner, Nelson Briou en Pacôme Noumair een kort geding bij uiterst dringende noodzakelijkheid gepleit voor een Franstalige kamer van de Raad van State. Omstreeks 17 u dezelfde dag werd het 40 pagina’s tellend arrest bekendgemaakt. Kamervoorzitter Pascale Vandernacht schorste de covid-maatregelen, waardoor eerder theaters de deuren moesten sluiten. Arresten van de Raad van State gelden voor iedereen, zodat de hele sector en concert- en theaterzalen opnieuw kunnen opengaan. Voor de betrokken advocaten was het met zekerheid een gelukzalig moment. Het is de droom van ieder advocaat om op een bepaald ogenblik met juridische wapens het verschil te kunnen maken. De alleenzetelende staatsraad had een verpletterende verantwoordelijkheid en leverde onder hoge tijdsdruk een juridisch werkstuk af dat verplichte lectuur zou moeten zijn voor de politici die in hun cenakels maatregelen afkondigen waarvan de juridische verantwoording vaak wankel is. Toch is enige nuance hier op zijn plaats. In het recente verleden werden al tal van vorige covid-maatregelen voor de raad van state aangevochten en op een schaarse uitzondering na zorgden de raadslieden van de Belgische Staat (laten we ook hier voor één keer hun naam vernoemen: Mr. Thomas Eyskens en Nicolas Bonbled) ervoor dat de covid-maatregelen overeind bleven.
Intussen blijft ook de assisenzaak rond Steve Bakelmans nazinderen. Nadat eerder het hof van beroep te Antwerpen onder vuur lag over de interne organisatie (waardoor de veroordeelde in het kader van een andere zedenzaak nog vrij rondliep en de gruwelijke feiten op Julie Van Espen kon plegen) heeft het hof van assisen onder leiding van voorzitter Alexandra Van Kelst (zelf raadsheer bij dat Hof van beroep) de kans gekregen en gegrepen om de assisenzaak nu wel tot een goed einde te brengen. Het debat verliep achter gesloten deuren, wat principiële vragen opwierp. Het zorgde er hier wel voor dat de media niet in “real time” de meest gruwelijke details konden verspreiden. Het valt te betwijfelen of we als samenleving daar veel door gemist hebben. Mr. John Maes was de raadsman van de burgerlijke partijen en bleef zowel tijdens als na de zaak bewonderenswaardig discreet. Zo kan het dus ook en hopelijk inspireert hij daarmee ook de pers om in de toekomst minder spectaculair te berichten. De pers hoort een kritische waakhond te zijn, maar geen megafoon voor de gruwel waartoe de mens in staat is.
Een rechtszaak dient ook om uiteindelijk via juridische weg de maatschappelijke vrede te helpen herstellen. Dat lijkt gelukt bij de schorsing van de coronamaatregel en in de zaak Julie Van Espen. Of het lange arrest van het hof van beroep van Gent daarin is geslaagd, is minder zeker.
***
Meer blogposts lezen van Hugo Lamon? Dat kan hier!
0 reacties