Naar wie gaan de fooien? 1
Naar wie gaan de fooien?

Recente vacatures

Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
3 - 7 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Douane
0 - 3 jaar
Antwerpen
Paralegal
Arbeidsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Brussel
Advocaat
Arbeidsrecht
5 - 10 jaar
Brussel

Aankomende events

Opgelet: dit artikel werd gepubliceerd op 31/08/2016 en kan daardoor verouderde informatie bevatten.

Fooien komen niet altijd aan de werknemer toe

Naar wie gaan de fooien?
De Morgen, vrijdag 26 augustus 2016, p.6

Naar wie gaan de fooien?

In België dan. Bestaan daaromtrent wettelijke voorschriften?

Voor het beantwoorden van de vraag of een werkgever een verdeling mag opleggen van de fooien die zijn werknemers ontvangen, is de Loonbeschermingswet de belangrijkste wettelijke bron. Inderdaad, daarbuiten laat het arbeidsrecht alles wat de loonvorming betreft, over aan wat werkgever en werknemer overeenkomen of wat het gebruik daarover zegt, de collectieve arbeidsovereenkomsten natuurlijk niet te na gesproken.

Dat betekent dat de partijen bij een arbeidsovereenkomst uitdrukkelijk of stilzwijgend kunnen overeenkomen of dat het arbeidsreglement kan opleggen dat

  • het de werknemer verboden is fooien te vragen of in ontvangst te nemen,
  • de werknemer gehouden is de fooien die hij ontvangt, aan de werkgever te bezorgen die ze dan volgens een bepaalde formule onder de werknemers of een groep werknemers zal verdelen (een bussysteem, tronc in het Frans).

Het is zelfs mogelijk te bepalen dat alle fooien worden afgestaan aan de werkgever, die ze integraal voor zich mag behouden.

En de Loonbeschermingswet?

De Loonbeschermingswet verbiedt de werkgever toch, in zijn artikel 3, de vrijheid van de werknemer om naar goeddunken over zijn loon te beschikken, op enigerlei wijze te beperken? Een bussysteem bv. is toch een dergelijke beperking?

Zonder de minste twijfel. Maar artikel 3 van de Loonbeschermingswet is maar van toepassing op fooien in de mate dat die loon zijn in de zin van artikel 2 van die wet. Fooien en bedieningsgeld (“service”) zijn maar in het begrip loon van die bepaling begrepen, in zoverre de werknemer daarop “recht heeft ingevolge zijn dienstbetrekking of krachtens het gebruik” (art. 2, eerste lid, 2°, Loonbeschermingswet).

Als de partijen overeengekomen zijn of het arbeidsreglement bepaalt dat de fooien die de werknemers ontvangen, moeten worden samengebracht en verdeeld of dat zij aan de werkgever toekomen, dan heeft de werknemer geen recht op het onverdeelde bedrag daarvan of daarop zelfs helemaal geen recht.

Het recht op loon dan maar?

Zijn dergelijke praktijken dan niet in strijd met het recht op loon van de werknemer? Een tegenprestatie van arbeid is toch loon in de algemene arbeidsrechtelijke betekenis van het woord en een werknemer heeft toch per definitie recht op die tegenprestatie, op dat loon?

Jawel, maar vooreerst zijn fooien, die niet door de werkgever worden betaald, maar door klanten worden gegeven, geen loon in de algemene arbeidsrechtelijke betekenis van die term omdat de klant geen fooi of bedieningsgeld geeft als tegenprestatie voor arbeid die de ontvanger van de fooi heeft verricht in de uitvoering van de arbeidsovereenkomst, waaraan de klant overigens volledig vreemd is.

Bovendien, een werknemer heeft inderdaad “per definitie” recht op wat de tegenprestatie is van arbeid verricht ter uitvoering van de arbeidsovereenkomst, maar enkel als hij op die tegenprestatie aanspraak kan maken. Als de arbeidsovereenkomst of het arbeidsreglement hem die aanspraak geheel of gedeeltelijk ontzegt (en er is geen cao die de zaken anders regelt), heeft de werknemer natuurlijk ook geen recht. Zo ook geeft het feit dat een werknemer een premie ontvangt die tegenprestatie is van arbeid, hem zonder enige bepaling in die zin geen recht op een volgende premie, al is de toegekende premie tegenprestatie van arbeid en heeft de werknemer dus recht op die toegekende premie.

OK. Maar het gebruik zal de zaak dan toch wel redden.

Het gebruik kan inderdaad een werknemer recht geven, wat men bv. zou kunnen aannemen m.b.t. bedieningsgeld in de horeca. Maar de arbeidsovereenkomst en het arbeidsreglement primeren op een gebruik (art. 51 CAO-wet) en kunnen het recht dat een gebruik creëert, dan ook uitschakelen.

Conclusie

Een werkgever kan zijn werknemers verplichten de fooien die zij ontvangen in een te verdelen pot te stoppen of hun die zelfs volledig ontnemen. Maar hij moet dat dan in de arbeidsovereenkomst bedingen of in het arbeidsreglement plaatsen. Zo niet kunnen de werknemers wellicht op grond van een gebruik eisen de fooien die zij ontvangen, integraal voor zich te behouden.

Meer lezen?

 

Recente vacatures

Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
3 - 7 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Douane
0 - 3 jaar
Antwerpen
Paralegal
Arbeidsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Brussel
Advocaat
Arbeidsrecht
5 - 10 jaar
Brussel

Aankomende events

Blijf op de hoogte

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

2 Reacties

2 Reacties

  1. Coplo

    Mijn dochter werkt in Felix Pakhuis en na maanden er te werken, komt een manager ermee af dat iedereen elke keer ze komen werken 5euro moeten afgeven, ook jobstudenten en dit geld gaat naar personeel van de keuken en de bar.
    Mijn dochter heeft dit een paar keer gedaan en ze weigert nu om dit nog te doen.Nu is er een boycot tegen haar dat ze geen eten meer krijgt als ze komt werken?
    ze klopt soms 12 tot 15 uur.
    Stel mij hier ernstige vragen over,dat dit wettelijk wel kan.

    Antwoord
    • Flor De Smet

      Geachte,

      Hartelijk dank voor uw reactie.

      Voor uw vraag verwijs ik u graag door naar http://www.soconsult.be, het digitale juridische platform van de auteur van het artikel, mr. Willy van Eeckhoutte.
      Daar kunt u terecht met uw sociaalrechtelijke vragen.

      Met vriendelijke groeten,

      Het Jubel-team.

Een reactie versturen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.