28 okt 2020 | Column

Moeten advocaten geen juristen (meer) zijn?

Door Hugo Lamon

(Ge)recht in de spiegel

Recente vacatures

Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
3 - 7 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Douane
0 - 3 jaar
Antwerpen
Paralegal
Arbeidsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Brussel
Advocaat
Arbeidsrecht
5 - 10 jaar
Brussel

Aankomende events

Opgelet: dit artikel werd gepubliceerd op 28/10/2020 en kan daardoor verouderde informatie bevatten.

 

LAMON op woensdag

Mr. Hugo Lamon is advocaat aan de balie van Limburg en Brussel NL.
Hij publiceert over o.m. ondernemingsrecht en deontologie.

Hij mengt zich al jaren in het maatschappelijk debat over justitie.

Door de schrikbarende evoluties in de COVID-pandemie kreeg het interview in Knack met Luc Lavrysen, de voorzitter van het Grondwettelijk Hof, niet de aandacht die het verdiende. Hij liet er o.m. optekenen: “Bekwame mensen met een andere achtergrond kunnen ook hun rol spelen in het Grondwettelijk Hof. Sterker, sommigen hebben betere juridische feeling dan gediplomeerde juristen. Misschien moet de rekrutering nog breder. Ik zou het bijvoorbeeld geen slecht idee vinden dat bedrijfsleiders of mensen uit de ngo-wereld rechter zouden worden bij het Hof.”

Dat is een statement waar ook de balie eens mag over nadenken. Net nu lanceert de Orde van Vlaamse Balies een oproep om zich kandidaat te stellen voor ‘een taskforce’ over de toekomst van de advocatuur. Via een promotiefilmpje op sociale media worden daarvoor advocaten gerekruteerd.

Bij de recente hervorming van de medische plichtenleer hanteerde de Orde van artsen het principe van de ‘positieve deontologie’ en werd ook het verwachtingspatroon van de patiënten in rekening gebracht. De advocatuur zou er dus ook goed aan doen om over het muurtje te kijken bij het uitzetten van nieuwe standaarden voor het beroep (of in het nieuwmodisch jargon: bij het nadenken “over de advocatuur van overmorgen”). Het valt overigens misschien wel te voorspellen waar een deel van de advocatuur van droomt: minder werken, beter inkomen, betere work-life balance, meer zekerheid en een beschermend statuut. Voor vele anderen ook: de garantie dat de overheid dat inkomen garandeert (via beter betaalde juridische tweedelijnsbijstand) of een verzekerd inkomen op kosten van de gefailleerden (de curatoren, die betaald worden uit het actief van een faillissement via een door de overheid bepaald tarief), enz… Anderen zullen misschien pleiten voor een vakbond van advocaten die als zelfstandige ondernemers marktaandeel willen verwerven en niet graag worden gehinderd door als betuttelend ervaren deontologische beperkingen.

De toekomst zal echter grotendeels worden bepaald door wat zich buiten de advocatuur afspeelt. Als zelfs het Grondwettelijk Hof de juridische kennis relativeert, kan dit net zo goed gelden voor de advocatuur. Moeten in de toekomst advocaten nog juristen zijn of kan er niet minstens meer ruimte zijn voor een multidisciplinaire benadering?

Mag ik voorspellen dat ook het spook van de technische evoluties en de daaraan gekoppelde investeringen weer zal opduiken, met de daaraan verbonden vraag of dit nog door de advocaten zelf gefinancierd kan blijven en of ‘vreemd kapitaal’ (externe financiering) niet onvermijdelijk wordt.

Intussen zijn er steeds meer stemmen die opgaan om de door de overheid georganiseerde geschillenbeslechting links te laten liggen en om de wettelijk gewaarborgde rechten te vervangen door een afweging van de belangen van partijen. De promotie voor bemiddeling is niet anders dan een oproep om het recht weg te relativeren en de zaak vooral niet aan de overheidsrechter voor te leggen. Partijen moeten het zelf maar oplossen, met de hulp van bemiddelaars en daarbij is het recht relatief. Ons land kent ook de merkwaardige ‘bemiddelingsparadox’: iedereen kan arbiter (de private rechter) zijn, maar de bemiddelaar die partijen zelf het geschil wil laten beslechten via een bindende beslissing moet wel erkend zijn door de Federale Bemiddelingscommissie. Kan iemand één enkel ander land ter wereld opnoemen waar dergelijke erkenning nodig is? Jurist zijn is uitdrukkelijk géén vereiste.

Wie kandidaat voor de OVB-taskforce wil zijn, moet zijn CV insturen wat de indruk geeft dat niet iedere kandidaat effectief zal mogen deelnemen. Misschien helpt het om in de motivering te vermelden dat het tijd wordt om het rapport “Horizon 2025” te implementeren dat de OVB al in 2015 bestelde. Interessant is ook misschien nog eens het rapport uit 2013 “Dit is een advocaat” te bekijken dat door de Nederlandse Orde van advocaten is besteld, of het in 2017 in Frankrijk verschenen “L’avenir de la profession d’avocat”. Waarom niet het op vraag van de vorige minister van Justitie in 2018 afgeleverde verslag “De toekomst van het advocatenberoep” van Patrick Henry en Patrick Hofströssler (“de twee Patricks” voor de vrienden) bestuderen en vooral de zeer uitvoerige commentaren van de OVB zelf op dat verslag? Heeft wie dat allemaal gelezen heeft een streepje voor of is dat eerder hinderlijk?

Intussen wordt de vraag alsmaar prangender of advocaten nog jurist mogen of moeten zijn. Vroeger waren advocaten de ingenieurs van het recht. Nu worden ze omschreven als de regisseurs van de oplossingen, binnen en buiten het recht. Is er daarbij nog ruimte voor dinosaurussen die zweren bij de toepassing van een rechtsregel? Ik durf te hopen van wel.

Hugo LAMON

Meer blogposts lezen van Hugo Lamon? Dat kan hier!

(Ge)recht in de spiegel

Recente vacatures

Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
3 - 7 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Ondernemingsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Waals-Brabant
Advocaat
Douane
0 - 3 jaar
Antwerpen
Paralegal
Arbeidsrecht Vennootschapsrecht
0 - 3 jaar
Brussel
Advocaat
Arbeidsrecht
5 - 10 jaar
Brussel

Aankomende events

Blijf op de hoogte

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

2 Reacties

2 Reacties

  1. romain vandebroek

    Positie deontologie was al onderwerp van een studiedag, ingericht door de Hoge Raad voor de Justitie in 2008 (?), waar jij toen ook hebt gesproken….

    Antwoord
  2. Britt Vreysen

    top!

    Antwoord

Een reactie versturen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.