Het was even schrikken toen de Limburgse Procureur des Konings voor de in allerijl bijeengeroepen pers vertelde dat enkele uren eerder een 13-jarige jongen werd vrijgelaten die 42 dagen eerder werd ontvoerd en gegijzeld. Honderd speurders van verschillende politiediensten in binnen-en buitenland waren klaarblijkelijk bij het onderzoek betrokken en er lekte al die tijd niets uit naar de pers. Het Parket had daartoe opgeroepen in het belang van het onderzoek en alle journalisten hadden zich daar op wonderbaarlijke wijze aan gehouden. De misdaadjournalisten staan in hun jacht naar primeurs en smeuïge verhalen niet echt bekend om grote deontologische beginselvastheid, maar nu deden ze het wel. Ze verdienen felicitaties, nu hun discretie heeft bijgedragen tot de vrijlating van de jongen. Het is hoopgevend dat ook bij een onverzadigbare nieuwshonger een mensenleven een hogere waarde heeft, al verdient ook de Procureur daarvoor een pluim.

Onmiddellijk na de persconferentie verviel het embargo en het is logisch dat de media dan uitvoerig verslag uitbrachten over de feiten, die uiteraard van maatschappelijk belang zijn en waar zich een aantal pertinente vragen stellen. De advocaat van de ouders wees al meteen op de persberichten over een eerdere zaak waarbij de vader van de jongen betrokken was. De vader zou toen volgens het parket veel geld hebben verdiend met drugsdeals en dat zou volgens de raadsman bij de ontvoerders de indruk hebben doen ontstaan dat er bij hem geld te rapen viel, wat dus de aanleiding zou kunnen geweest zijn voor de ontvoering. Die kritiek verdient wel enige aandacht maar uit wat nu publiek is geworden blijkt dat de vader ook werd veroordeeld voor die drugsfeiten. Volgens sommige persberichten heeft hij nu een enkelband. Dat is misschien niet relevant voor de ontvoeringszaak van de jongen zelf, maar het kan de pers niet ten kwade worden geduid daarover te berichten (voor zover de feiten correct zijn) wanneer de eerdere persverslaggeving openlijk in vraag wordt gesteld. Het lijkt er dus ook op dat ook hier de pers correct heeft gehandeld.

Het Parket was op de persconferentie zeer karig met commentaar. Zo hoort het ook, nu er op dat ogenblik enkel verdachten waren opgepakt die nog voor de onderzoeksrechter dienden te verschijnen. Enkele uren later wist de pers te melden dat bijna alle opgepakte verdachten geradicaliseerde moslimextremisten zouden zijn. Los van de vaststelling dat die omschrijving vele ladingen kan dekken, zal het nog moeten blijken of er voldoende aanwijzingen zijn om hun verdere aanhouding te rechtvaardigen en of kan worden bewezen dat ze ook effectief betrokken waren bij de ontvoering en de gijzeling. Er is, ook in deze extreme vormen van misdaad en geweld, nog altijd het vermoeden van onschuld en ook die verdachten hebben recht op een eerlijk proces voor een onafhankelijke rechter. Het kan geen kwaad om dat nog eens te herhalen.

De pers meldt verder dat een van de opgepakte verdachten bij de politiediensten bekend staat als ronselaar van Syriëstrijders, die al eerder werd veroordeeld (10 jaar in eerste aanleg, in beroep drie jaar met uitstel).  Maar “hoe kan het dat iemand die zo’n feiten pleegt eerste veroordeeld wordt tot zo’n zware straf en daarna een veel lichtere straf krijgt. Rechters oordelen natuurlijk onafhankelijk, maar we kunnen alleen maar vaststellen dat er toch een heel groot verschil op zit. Ik vind drie jaar cel met uitstel bijzonder licht”.  Het zijn de woorden van de voorzitter van de kamercommissie justitie. Het is een nieuwe variant van de scheiding der machten, die maar in het eerste zinsdeel overeind blijft. Wie nochtans het 45 bladzijden tellend arrest van het hof van beroep te Brussel van 29 mei 2019 leest krijgt niet de indruk dat die uitspraak op een drafje en zonder veel nadenken tot stand kwam. Misschien moeten we ook kunnen aanvaarden dat magistraten niet zoals Madame Soleil altijd het toekomstig gedrag van een veroordeelde onfeilbaar kunnen voorspellen.

Ook de Vlaams minister van justitie vond de uitspraak van het hof van beroep onbegrijpelijk, omdat de veroordeelde man zijn voorwaarden heeft kunnen schenden. In dit ingewikkeld land is niets zeker, maar zou het kunnen dat het opvolgen van de probatievoorwaarden niet de taak is van de rechters maar van de justitiehuizen? En is dat laatste niet een bevoegdheid van diezelfde Vlaamse minister, zodat misschien toch wat vraagtekens kunnen geplaatst worden bij haar conclusies dat die zaak beter zou aangepakt zijn met een volledig Vlaamse  justitie?

Hugo LAMON

Meer blogposts lezen van Hugo Lamon? Dat kan hier!